Εγκύκλιος Ι.Κ.Α. Αρ. 38 - 11/05/2012
ΘΕΜΑ: Χορήγηση Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.) από 01/01/2012.
Σχετ.: εγκύκλιο 64/11
Όπως είναι γνωστό, με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 20 του ν. 2434/1996, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή της με την παράγραφο 1 του άρθρου 34 του ν. 3996/2011 και τη σχετική με αριθμ. πρωτ. Φ.80000/οικ. 18510/1227/16.8.2011 Εγκύκλιο του Υπουργείου, προβλέπεται ότι τόσο τα εισοδηματικά κριτήρια της παραγράφου 1, του άρθρου 34, του ν. 3996/2011, όσο και τα εισοδηματικά κριτήρια της παραγράφου 2, του ίδιου άρθρου, μπορούν να αναπροσαρμόζονται από 1.1.2012 κι εφεξής και σε ετήσια βάση, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, με βάση το ποσοστό αύξησης του εισοδήματος σε σχέση με το προηγούμενο έτος, που αναφέρεται στο κριτήριο β’, της παραγράφου 1, του άρθρου 34, του ν. 3996/2011 κι αντιστοιχεί σε συνταξιούχο πλήρους κατώτατου ορίου κύριας σύνταξης γήρατος του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ χωρίς προσαυξήσεις. Με την ίδια απόφαση μπορούν να αναπροσαρμόζονται και τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ. (τόσο της παραγράφου 1, του άρθρου 34, του ν. 3996/2011 όσο και της παραγράφου 2, του ίδιου άρθρου), για τις από 1.1.2012 κι εφεξής ετήσιες χρονικές περιόδους, με βάση την εξέλιξη του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του έτους αναπροσαρμογής.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, αυτό, το Υπουργείο με το Φ.11321/3614/273/5.3.2012 έγγραφό του μας γνώρισε ότι δεδομένης της μη μεταβολής των μηνιαίων κατώτατων ορίων χορήγησης σύνταξης γήρατος και αναπηρίας του Ι.Κ.Α.-Ε.Τ.Α.Μ. κατά τα έτη 2009-2010, για το τρέχον έτος 2012, τα εισοδηματικά κριτήρια των παραγράφων 1 και 2, του άρθρου 34, του ν. 3996/2011 δεν πρόκειται να αναπροσαρμοστούν. Επομένως, για την καταβολή των αντίστοιχων επιδομάτων για το τρέχον έτος, εξακολουθούν να ισχύουν τα εισοδηματικά κριτήρια που ίσχυαν για το έτος 2011. Ειδικά δε, για το εισοδηματικό κριτήριο υπό στοιχείο ε), που τέθηκε για πρώτη φορά με το άρθρο 34, του ν. 3996/2011 [δηλαδή, το ύψος της καταβαλλόμενης ακαθάριστης μηνιαίας κύριας κι επικουρικής σύνταξης – στην οποία συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, εκτός από τα επιδόματα εορτών κι επιδόματος αδείας-, που δε μπορεί να υπερβαίνει τα οκτακόσια πενήντα ευρώ (850,00€)], σημειώνουμε ότι η συνδρομή του ή μη θα εξετάζεται κατά το μήνα ανάρτησης του σχετικού εγγράφου του Υπουργείου Εργασίας (Α.Π. Φ.11321/3614/273/5.3.2012) στη Διαύγεια (ΑΔΑ: Β441Λ-ΚΨΝ - Μάρτιος 2012).
Επίσης, μας γνώρισε ότι για το έτος 2012, δεν πρόκειται να αναπροσαρμοστούν ούτε και τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ. των παραγράφων 1 και 2, του άρθρου 34, του ν. 3996/2011.
Κατόπιν των ανωτέρω, οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης του ΕΚΑΣ παραμένουν ίδιοι, όπως αυτοί προσδιορίστηκαν στην 64/2011 εγκύκλιο, τους οποίους επαναφέρουμε για διευκόλυνσή σας. Για τον έλεγχο, όμως, της πλήρωσης των κατωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων θα λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους, δηλ. τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 2011.
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Ε.Κ.Α.Σ.
Εισοδηματικά κριτήρια
Α) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα να μην υπερβαίνει το ποσό των 8.472,09 ευρώ.
Από το ανωτέρω εισόδημα αφαιρούνται μόνο τα ποσά που αντιστοιχούν:
-στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
-στην ισόβια σύνταξη που χορηγείται σε πολύτεκνες μητέρες βάσει του άρθρου 63 του Ν. 1892/1990, όπως ισχύει και
-στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Ευνόητο είναι ότι προηγούμενες οδηγίες εξακολουθούν να ισχύουν και στο κριτήριο αυτό συνυπολογίζονται το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, το επίδομα παραπληγίας - τετραπληγίας, το καθαρό ποσό από μισθούς και συντάξεις αλλοδαπής προέλευσης, τα ποσά στρατιωτικής σύνταξης που χορηγούνται σε αναπήρους ειρηνικής περιόδου.
Β) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο, καθώς κι απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 9.884,11 ευρώ.
Γ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο, καθώς κι απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 15.380,90 ευρώ.
Σας εφιστούμε την προσοχή στο στοιχείο που προστίθεται στη νέα διάταξη, που είναι ο συνυπολογισμός στα εισοδηματικά κριτήρια Γ και Δ του απαλλασσόμενου ή φορολογούμενου με ειδικό τρόπο εισοδήματος, δηλαδή εκτός από το ποσό που αναφέρεται στο πεδίο «φορολογητέο εισόδημα» θα λαμβάνεται υπόψη και οποιοδήποτε άλλο ποσό π.χ. «αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά» κ.λπ., με εξαίρεση την περίπτωση που τα αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά αφορούν ποσά Ε.Κ.Α.Σ., οπότε και δεν θα συνυπολογίζονται για τα κριτήρια Γ και Δ καθώς και τα ποσά που αντιστοιχούν:
-στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
-στη σύνταξη και τυχόν επιδόματα που χορηγούνται σε πολύτεκνες μητέρες
-στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
Για τον έλεγχο της πλήρωσης των ανωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους, δηλαδή προκειμένου για το τρέχον έτος εξετάζεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του 2011.
Δ) Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στον συνταξιούχο τον Μάρτιο του 2012 – στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, εκτός από τα επιδόματα εορτών και επιδόματος αδείας - δεν υπερβαίνει το ποσό των 850,00 ευρώ.
Προκειμένου για όσους συνταξιοδοτούνται μετά το Μάρτιο του 2012, για τη διαπίστωση της υπέρβασης ή όχι του ανωτέρω ορίου (δηλ. των 850,00 ευρώ) λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης του πρώτου πλήρους μήνα συνταξιοδότησης.
Ε) Επιπρόσθετα σας υπενθυμίζουμε ότι:
1) δε συνυπολογίζονται στα εισοδηματικά κριτήρια ως αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά, τα ποσά που χορηγήθηκαν ως επίδομα θέρμανσης (σχετ. Εγκ. 11/2009), καθώς και τα ποσά που χορηγήθηκαν ως έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις το έτος 2010 (σχετ. εγκύκλιο 80/10).
2) δε συμπεριλαμβάνονται στα υπό έλεγχο κριτήρια τα ακαθάριστα έσοδα ατομικής επιχείρησης.
3) συνυπολογίζονται τα καθαρά έσοδα (κέρδη) ατομικής επιχείρησης, που εμφανίζονται ως εγγραφές είτε ως εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις είτε ως αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά.
ΣΤ) Όριο ηλικίας
Οι συνταξιούχοι γήρατος και θανάτου να συμπληρώνουν από την 1/1/2012 το 60ο έτος της ηλικίας τους.
Δεν απαιτείται η συμπλήρωση του ανωτέρω ορίου ηλικίας στις περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας και παιδιών που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους.
Ποσό επιδόματος
Η κλιμάκωση στο ποσό του Ε.Κ.Α.Σ., με βάση τα συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες, επικουρικές κ.λ.π.) καθώς και από μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα, διαμορφώνεται αντίστοιχα για το έτος 2011 ως εξής:
α) για συνολικά ποσά εισοδήματος μέχρι 7.715,65 ευρώ καταβάλλεται επίδομα ύψους 230,00 ευρώ κατά μήνα
β) για συνολικά ποσά εισοδήματος από 7.715,66 ευρώ μέχρι του ποσού των 8.472,09 ευρώ καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος ως εξής:
Ποσό εισοδήματος | Ποσό Ε.Κ.Α.Σ. |
Από 7.715,66 μέχρι 8.018,26 ευρώ | 172,50 ευρώ |
Από 8.018,27 μέχρι 8.219,93 ευρώ | 115,00 ευρώ |
Από 8.219,94 μέχρι 8.472,09 ευρώ | 57,50 ευρώ |
Τα παραπάνω ποσά χορηγούνται σε όσους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.
Σε όσα από τα ανωτέρω πρόσωπα λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος (λόγω ορίου ηλικίας) ή μειωμένη σύνταξη αναπηρίας, το δικαιούμενο Ε.Κ.Α.Σ. ισούται με 2/3 των ανωτέρω πλήρων ποσών Ε.Κ.Α.Σ.
Στις περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, η οποιαδήποτε μεταβολή στο ποσοστό αναπηρίας εντός του ιδίου ημερολογιακού έτους στο οποίο καταβάλλεται το Ε.Κ.Α.Σ. δεν επιφέρει μεταβολή στο ποσό του επιδόματος.
Π.χ. συνταξιούχος αναπηρίας με ποσοστό 80% - δικαιούχος Ε.Κ.Α.Σ. για το τρέχον έτος - που επανακριθεί από τις Υγειονομικές Επιτροπές τον Οκτώβριο του 2012 με ποσοστό αναπηρίας 67%- θα εξακολουθήσει να λαμβάνει πλήρες ποσό Ε.Κ.Α.Σ., καθ’ όλο το τρέχον έτος και η μείωση κατά το 1/3 του δικαιούμενου ποσού θα χωρήσει για το τυχόν δικαιούμενο Ε.Κ.Α.Σ. του 2013.
Στην περίπτωση συνδικαιούχων σύνταξης θανάτου – δικαιούχων του Ε.Κ.Α.Σ., το ποσό του επιδόματος επιμερίζεται στους συνδικαιούχους κατά τα ίδια ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης.
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΟΣΟΥ Ε.Κ.Α.Σ. (ΜΕ ΕΙΔΙΚΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ)
Με την παρ. 2 α-γ του άρθρου 34 του N. 3996/2011 χορηγείται Ε.Κ.Α.Σ. ύψους 30 ευρώ κατά μήνα, με τα ακόλουθα εισοδηματικά κριτήρια, εφόσον υπάρχει μόνιμη διαμονή στη χώρα και το ηλικιακό όριο των 60 ετών (για συνταξιούχους γήρατος και θανάτου),
α) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα κυμαίνεται από 8.472,10 ευρώ μέχρι 9.200,00 ευρώ.
Από το ανωτέρω εισόδημα αφαιρούνται μόνο τα ποσά που αντιστοιχούν:
-στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
-στην ισόβια σύνταξη που χορηγείται σε πολύτεκνες μητέρες βάσει του άρθρου 63 του Ν. 1892/1990, όπως ισχύει και
-στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
β) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.884,11 ευρώ.
γ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 13500,00 ευρώ.
Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στον συνταξιούχο τον Μάρτιο του 2012 – στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, εκτός από τα επιδόματα εορτών και επιδόματος αδείας - δεν υπερβαίνει το ποσό των 850,00 ευρώ.
Προκειμένου για όσους συνταξιοδοτούνται μετά τον Μάρτιο του 2012, για τη διαπίστωση της υπέρβασης ή όχι του ανωτέρω ορίου (δηλ. των 850,00 ευρώ) λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης του πρώτου πλήρους μήνα συνταξιοδότησης.
Το ποσό των 30 ευρώ μειώνεται κατά το 1/3 σε περίπτωση συνταξιούχων με μειωμένη σύνταξη γήρατος και αναπηρίας, όπως αναφέρεται αναλυτικά στην παρ. 1 της παρούσας εγκυκλίου.
ΧΡΟΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ
Η εξέταση της πλήρωσης των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση του Ε.Κ.Α.Σ. του 2012, αν και θα έπρεπε να γίνει με τη σύνταξη μηνός Μαΐου, λόγω μηχανογραφικών προβλημάτων θα γίνει με τη σύνταξη Ιουνίου 2012 στις 22/05/2012.
Επισημαίνουμε ότι το ποσό του Ε.Κ.Α.Σ. δεν υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ κλάδου ασθενείας , ούτε στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.
Σας ενημερώνουμε, επίσης, ότι οι περιπτώσεις κατοίκων ημεδαπής με εισοδήματα από το εξωτερικό, τα οποία έχουν δηλώσει στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος, θα αντιμετωπιστούν μηχανογραφικά.
Τέλος, αναφορικά με το αν θα χορηγείται πλήρες ποσό ή μειωμένο στους συνταξιούχους που έχουν πάρει τμηματική σύνταξη συνυπολογίζοντας για τη θεμελίωση και χρόνους σε χώρα του εξωτερικού, θα σας ενημερώσουμε μετά την απάντηση στο σχετικό ερώτημα προς το Υπουργείο Εργασίας.
Η ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΤΡΙΑ
ΑΣΦ/ΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΧΑΡΙΚΛΕΙΑ ΓΔΟΝΤΑΚΗ