Β.7.2.1 Εγκληματικές δραστηριότητες - Βασικά αδικήματα
Με τις διατάξεις του άρθρου 3 του ν.2691/2008 ορίζεται ότι ως εγκληματικές δραστηριότητες νοούνται η διάπραξη ενός ή περισσοτέρων από συγκεκριμένα αδικήματα, καλούμενα «βασικά αδικήματα», τα οποία απαριθμούνται ως περιπτώσεις α΄ έως κ΄ του ως άνω άρθρου και νόμου.
Ειδικότερα, μεταξύ άλλων, στην περίπτωση κ΄ του εν λόγω άρθρου ορίζεται ως βασικό αδίκημα κατά την έννοια του άρθρου αυτού «κάθε άλλο αδίκημα που τιμωρείται με ποινή στερητική της ελευθερίας, της οποίας το ελάχιστο όριο είναι άνω των έξι μηνών και από το οποίο προκύπτει περιουσιακό όφελος». Συνεπώς, στα βασικά αδικήματα, πέραν των κακουργημάτων με βάση τον προγενέστερο ν. 2331/1995, όπως ίσχυε, προστέθηκαν κατά την ανωτέρω έννοια και τα πλημμελήματα για τα οποία προβλέπεται ελάχιστη ποινή φυλάκισης άνω των έξι μηνών. (ΠΟΛ.1127/31.8.2010)
Με την ψήφιση του νέου Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ΚΦΔ) ν.4174/2013 και συγκεκριμένα με την παράγραφο 1 του άρθρου 68 εξαιρέθηκαν από τον ορισμό των βασικών αδικημάτων ορισμένα αδικήματα για τα οποία προβλέπεται ποινή χαμηλότερη της γενικής ρήτρας, δηλαδή ποινή η οποία μπορεί να είναι χαμηλότερη των έξι μηνών φυλάκισης, απαλείφοντας έτσι περιπτώσεις φοροδιαφυγής χαμηλού φορολογικού ενδιαφέροντος σε σχέση με την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επίσης, προστέθηκε ως βασικό αδίκημα και το αδίκημα της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, λόγω της σημασίας του εν λόγω αδικήματος στη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. (ΠΟΛ.1180/16.7.2014)
Ειδικότερα, τα βασικά αδικήματα που ενδιαφέρουν τις φορολογικές αρχές είναι, σύμφωνα με το άρθρο 3 περίπτωση ιη' του ν. 3691/2008, τα κάτωθι:
α) Της φοροδιαφυγής:
i) Μη υποβολή δήλωσης ή υποβολή ανακριβούς δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ, καθώς και η αποφυγή πληρωμής φόρου πλοίων (άρθρο 17 του ν. 2523/1997 - ΦΕΚ 179 Α'- όπως ισχύει).
ii) Μη απόδοση ή ανακριβής απόδοση Φ.Π.Α., παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που συμψηφίστηκε ή δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ σε ετήσια βάση (άρθρο 18, με την εξαίρεση της περίπτωσης α' της παραγράφου 1, του ν. 2523/1997, όπως ισχύει).
iii) Έκδοση ή αποδοχή εικονικών φορολογικών στοιχείων για ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, καθώς και μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση στοιχείων (άρθρο 19, με την εξαίρεση της περίπτωσης του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 1 του ν. 2523/1997, όπως ισχύει και μετά την αντικατάσταση του Π.Δ. 186/1992 από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ.).
β) Της μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία, συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ, με την εξαίρεση της μη καταβολής χρεών που προκύπτουν από χρηματικές ποινές ή πρόστιμα που επιβλήθηκαν από τα δικαστήρια ή από διοικητικές αρχές (άρθρο 25 του ν. 1882/1990 - ΦΕΚ 43 Α', όπως ισχύει, με την εξαίρεση της περίπτωσης α της παραγράφου 1 ).
(ΠΟΛ.1180/16.7.2014)
Σημειώνεται ότι για τα αδικήματα που τελέσθηκαν πριν τις 5/8/2008 και συγκεκριμένα από 13/12/2005 (έναρξη ισχύος των συναφών διατάξεων βάσει του ν. 3424/2005) μέχρι και 4/8/2008, έχουν δοθεί αναλυτικές οδηγίες με τις εγκυκλίους ΠΟΛ.1151/14.11.2008 και 1131/16.11.2006.
(Οι ΠΟΛ 1151/14.11.2008 και 1131/16.11.2006 περιλαμβάνονται στο cd που συνοδεύει το βιβλίο μας.)
Επιστημονική Ομάδα ASTbooks