.
Άρθρο 4 Φορολογική κατοικία
1. Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον:
α) έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του ή
β) είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή.
2. Ένα φυσικό πρόσωπο που βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις εκατόν ογδόντα τρεις (183) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό, είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδος από την πρώτη ημέρα παρουσίας του στην Ελλάδα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες εξήντα πέντε (365) ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό.
Η παρούσα παράγραφος δεν αποκλείει την εφαρμογή της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.
3.Ένα νομικό πρόσωπο ή μία νομική οντότητα είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας για οποιοδήποτε φορολογικό έτος, εφόσον:
α) συστάθηκε ή ιδρύθηκε, σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο,
β) έχει την καταστατική έδρα του στην Ελλάδα ή
γ) ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια του φορολογικού έτους.
4. Ο «τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης» είναι στην Ελλάδα με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής:
α) τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης,
β) τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων,
γ) τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων,
δ) τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων,
ε) τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης,
στ) την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης. Σε συνδυασμό με τη συνδρομή των παραπάνω περιστατικών και συνθηκών είναι δυνατόν να συνεκτιμάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων.
[sws_grey_box box_size="100"]
[/sws_grey_box]
[sws_yellow_box box_size="100"]
Αιτιολογική Έκθεση
Άρθρο 4 Φορολογική κατοικία
Με τις διατάξεις του άρθρου 4 αποσαφηνίζεται η έννοια και τα κριτήρια της φορολογικής κατοικίας. Ειδικότερα, ακολουθούνται τα διεθνή πρότυπα και κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΟΣΑ, συµπεριλαµβανοµένων των Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος είναι να επιτευχθεί η κατά το δυνατόν οριζόντια και καθολική εφαρµογή ενιαίου πλαισίου, εκσυγχρονίζοντας το υφιστάµενο καθεστώς και υιοθετώντας και τις γενικές αρχές για την επιβολή του φόρου βάσει της αρχής του τόπου άσκησης της πραγµατικής φορολογικής διοίκησης, κριτήριο το οποίο ακολουθείται σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, µε την παρούσα διάταξη και την αναλυτική παράθεση αναλυτικών κριτηρίων διασαφηνίζονται και επιλύονται περαιτέρω ζητήµατα διπλής κατοικίας.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 4 καθορίζονται τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα φυσικό πρόσωπο θεωρείται κάτοικος Ελλάδας. Τα κριτήρια αυτά είναι η µόνιµη ή κύρια κατοικία, η συνήθης διανοµή και το κέντρο των προσωπικών, οικονοµικών και κοινωνικών συµφερόντων. Επιπροσθέτως, ορίζεται ότι το προξενικό και διπλωµατικό προσωπικό και κάθε άλλος δηµόσιος λειτουργός συναφούς καθεστώτος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας χωρίς να εξετάζεται προηγουµένως η συνδροµή ενός εκ των κριτηρίων της περίπτωσης α΄. Το ίδιο ισχύει και για τους δηµοσίους υπαλλήλους που συνδέονται µε οποιαδήποτε σχέση εργασίας δηµοσίου ή ιδιωτικού δικαίου µε φορέα γενικής κυβέρνησης και υπηρετούν στην αλλοδαπή.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 4 ορίζεται ένα πρόσθετο κριτήριο για τη θεµελίωση φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου στην Ελλάδα που αφορά στη φυσική παρουσία εκατόν ογδόντα τριών ηµερών σε διάστηµα οποιασδήποτε δωδεκάµηνης περιόδου, σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική. Για τη συνδροµή του εν λόγω κριτηρίου δεν απαιτείται αδιάλειπτη παρουσία στην Ελλάδα, αλλά τα διαλείµµατα συνυπολογίζονται στη θεµελίωση της φυσικής παρουσίας των εκατόν ογδόντα τριών ηµερών.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 4 ορίζονται τα τρία κριτήρια για να θεωρηθεί ένα νοµικό πρόσωπο ή νοµική οντότητα φορολογικός κάτοικος Ελλάδας. Ο τόπος σύστασης ή ίδρυσης, η καταστατική του έδρα, η οποία κατ’ αρχήν, αλλά όχι αναγκαία, συµπίπτει µε τον τόπο σύστασης ή ίδρυσης και τέλος ο τόπος άσκησης της πραγµατικής διοίκησης, ο οποίος διεθνώς αποκτά όλο και µεγαλύτερη σηµασία στη θεµελίωση της φορολογικής κατοικίας των νοµικών προσώπων και σηµαντικός αριθµός κρατών - µελών έχει ενσωµατώσει το κριτήριο αυτό στη νοµοθεσία του.
Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 4 ορίζονται τα κριτήρια που λαµβάνονται υπόψη για τον καθορισµό του τόπου άσκησης πραγµατικής διοίκησης στην Ελλάδα. Όπως αναφέρεται στη διάταξη ο τόπος άσκησης της πραγµατικής διοίκησης συνιστά µία έννοια που βασίζεται στα πραγµατικά περιστατικά και τις συνθήκες της εκάστοτε περίπτωσης και έχει διαπλαστεί νοµολογιακά. Στο πλαίσιο αυτό τα παρατίθεται ενδεικτικός κατάλογος κριτηρίων που λαµβάνονται υπόψη χωρίς να αποκλείεται η συνεκτίµηση πρόσθετων κριτηρίων. Επί παραδείγµατι, ένα τέτοιο πρόσθετο κριτήριο που µπορεί να συνεκτιµηθεί από κοινού µε τα απαριθµούµενα κριτήρια, αλλά δεν αρκεί αφ’ εαυτού να θεµελιώσει τη φορολογική κατοικία του νοµικού προσώπου ή της νοµικής οντότητας στην Ελλάδα είναι η κατοικία της πλειοψηφίας των µετόχων,
[/sws_yellow_box]
Η παράγραφος 2 του άρθρου 4 του νόμου 4172/2013, αντικαταστάθηκε ως άνω με τη παρ.2 άρθρου 21 του Ν.
4223/2013, ΦΕΚ Α'287/31.12.2013
