7.5.2015
ΔΕΑΦ Β 1061927 ΕΞ 2015
Παρακράτηση φόρου σε τόκους υπερημερίας που καταβάλλονται σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013.
Με αφορμή προφορικά και γραπτά ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στην υπηρεσία μας, αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου του ν. 4172/2013, ο όρος «τόκοι» σημαίνει το εισόδημα που προκύπτει από απαιτήσεις κάθε είδους, είτε εξασφαλίζονται με υποθήκη είτε όχι, και είτε παρέχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κέρδη του οφειλέτη είτε όχι, και ιδιαίτερα εισόδημα από καταθέσεις, κρατικά χρεόγραφα, τίτλους και ομολογίες, με ή χωρίς ασφάλεια, και κάθε είδους δανειακή σχέση, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ωφελημάτων (premiums), των συμφωνιών επαναγοράς (repos/reverse repos) και ανταμοιβών τα οποία απορρέουν από τίτλους, ομολογίες ή χρεόγραφα.
2. Όπως διευκρινίστηκε με την ΠΟΛ. 1042/26.01.2015 εγκύκλιό μας, με την οποία δόθηκαν οδηγίες αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα μετά την έναρξη ισχύος των διατάξεων του νέου Κ.Φ.Ε. (ν.4172/2013), στην έννοια των τόκων εμπίπτουν κάθε είδους τόκοι, ημεδαπής ή αλλοδαπής προέλευσης, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι τόκοι δανείων, οι τόκοι υπερημερίας λόγω συμβατικής υποχρέωσης, καθώς και οι τόκοι που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση, ανεξάρτητα αν αυτές αφορούν την επιχειρηματική δραστηριότητα της επιχείρησης.
3. Επίσης, με τις διατάξεις των και του ν. 4172/2013 ορίζεται ότι οι πληρωμές τόκων υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%), ενώ με τις διατάξεις της του άρθρου 62 του ίδιου νόμου ορίζεται ότι η παρακράτηση φόρου εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση της παραγράφου 1 σε περίπτωση που αυτός που λαμβάνει την πληρωμή, η οποία υπόκειται σε παρακράτηση φόρου είναι φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του και δεν διατηρεί μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι για τα νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, εκτός αυτών που δεν είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και δεν διατηρούν στη χώρα μας μόνιμη εγκατάσταση, η παρακράτηση φόρου δεν εξαντλεί την υποχρέωσή τους για τα έσοδα από τόκους που αποκτούν, αλλά τα έσοδα αυτά συναθροιζόμενα με τα λοιπά έσοδά τους φορολογούνται ως έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με το φορολογικό συντελεστή της του άρθρου 58 του ν. 4172/2013, κατά περίπτωση, ανάλογα με τα τηρούμενα βιβλία (ΠΟΛ. 1042/2015 εγκύκλιός μας).
Τα αναφερόμενα πιο πάνω, σχετικά με την παρακράτηση φόρου, έχουν εφαρμογή για πληρωμές που πραγματοποιούνται από τη 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά, και ειδικότερα για τόκους που καταβάλλονται ή πιστώνονται μετά την 1.1.2014.
4. Από τα στοιχεία που τέθηκαν υπόψη της υπηρεσίας μας προκύπτει ότι, μέχρι την έκδοση της ΠΟΛ. 1042/2015 εγκυκλίου μας, υπόχρεοι σε παρακράτηση, κατά την καταβολή τόκων υπερημερίας, είτε δεν διενέργησαν παρακράτηση φόρου, ιδίως στις περιπτώσεις που οι τόκοι αυτοί ενέπιπταν στις διατάξεις της του ν. 2238/1994, είτε διενέργησαν παρακράτηση φόρου με χαμηλότερο συντελεστή (π.χ. με το συντελεστή 3% που επιβάλλεται στις αμοιβές για τεχνικά έργα, όταν εκτός των αμοιβών αυτών καταβλήθηκαν και τόκοι υπερημερίας).
5. Μετά από όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω προκύπτει ότι οι πληρωμές τόκων, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι τόκοι υπερημερίας, που πραγματοποιούνται από 1.1.2014 και μετά υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15% και η παρακράτηση αυτή δεν εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση του δικαιούχου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, εκτός των προσώπων που δεν έχουν τη φορολογική κατοικία τους και δεν διατηρούν μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, αλλά για το εισόδημα αυτό θα φορολογηθεί, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρ. 3 του παρόντος.
Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένων των ερμηνευτικών αμφισβητήσεων που πιθανόν να προέκυψαν μέχρι την έκδοση της ΠΟΛ. 1042/2015 εγκυκλίου μας, με την παρούσα γίνεται δεκτό, προκειμένου να αποφευχθεί πρόσθετο διαχειριστικό κόστος, ότι ο φόρος που δεν παρακρατήθηκε ή η διαφορά του φόρου που προκύπτει σε περίπτωση διενέργειας παρακράτησης με χαμηλότερο συντελεστή, κατά την καταβολή ή την πίστωση τόκων υπερημερίας μέχρι την έκδοση της ΠΟΛ. 1042/2015 εγκυκλίου μας, δεν οφείλεται από τους υπόχρεους σε παρακράτηση, αλλά ο δικαιούχος των εν λόγω τόκων, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, θα φορολογηθεί για τους τόκους αυτούς με συντελεστή 26% ή 26% και 33%, κατά περίπτωση, συμψηφιζομένου μόνο του ποσού του φόρου που τυχόν παρακρατήθηκε για το εισόδημα αυτό, σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω.
Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ - ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΣΑΒΒΑΪΔΟΥ
1. Ο όρος «τόκοι» σηµαίνει το εισόδηµα που προκύπτει από απαιτήσεις κάθε είδους, είτε εξασφαλίζονται µε υποθήκη είτε όχι, και είτε παρέχουν δικαίωµα συµµετοχής στα κέρδη του οφειλέτη είτε όχι, και ιδιαίτερα εισόδηµα από καταθέσεις, κρατικά χρεόγραφα, τίτλους και οµολογίες, µε ή χωρίς ασφάλεια, και κάθε είδους δανειακή σχέση, συµπεριλαµβανοµένων των πρόσθετων ωφεληµάτων (premiums), των συµφωνιών επαναγοράς (repos/ reverse repos) και ανταμοιβών τα οποία απορρέουν από τίτλους, οµολογίες ή χρεόγραφα.
2. Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήµατος οι τόκοι οµολογιακών δανείων και εντόκων γραµµατίων του Ελληνικού Δηµοσίου που αποκτούν φυσικά πρόσωπα.
3. Οι τόκοι που προκύπτουν από οµόλογα που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοοικονοµικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ’ εφαρµογή προγράµµατος συµµετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, έχουν την ίδια φορολογική αντιµετώπιση µε τους τόκους που προκύπτουν από οµόλογα που εκδίδει το Ελληνικό Δηµόσιο στην Ελλάδα. Για τους τόκους που προκύπτουν από τα οµόλογα αυτά εφαρµόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παραγράφου 2.
4. Εάν οι τόκοι υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε ο παρακρατούµενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση µόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριµένο είδος εισοδήµατος του φορολογούµενου µε βάση τον Κ.Φ.Ε..
2. Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήµατος οι τόκοι οµολογιακών δανείων και εντόκων γραµµατίων του Ελληνικού Δηµοσίου που αποκτούν φυσικά πρόσωπα.
3. Οι τόκοι που προκύπτουν από οµόλογα που εκδίδονται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Χρηµατοοικονοµικής Σταθερότητας (Ε.Τ.Χ.Σ.), κατ’ εφαρµογή προγράµµατος συµµετοχής στην αναδιάταξη του ελληνικού χρέους, έχουν την ίδια φορολογική αντιµετώπιση µε τους τόκους που προκύπτουν από οµόλογα που εκδίδει το Ελληνικό Δηµόσιο στην Ελλάδα. Για τους τόκους που προκύπτουν από τα οµόλογα αυτά εφαρµόζονται ανάλογα οι διατάξεις της παραγράφου 2.
4. Εάν οι τόκοι υπόκεινται σε παρακράτηση φόρου, όπως ορίζεται στο Μέρος Τέταρτο του Κ.Φ.Ε ο παρακρατούµενος φόρος εξαντλεί τη φορολογική υποχρέωση µόνο για τα φυσικά πρόσωπα και για το συγκεκριµένο είδος εισοδήµατος του φορολογούµενου µε βάση τον Κ.Φ.Ε..
1. Οι ακόλουθες πληρωµές υπόκειται σε παρακράτηση φόρου:
α) µερίσµατα,
β) τόκοι,
γ) δικαιώµατα (royalties),
δ) αµοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αµοιβές διοίκησης, αµοιβές για συµβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αµοιβές για παρόµοιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της αµοιβής είναι φυσικό πρόσωπο,
ε) το ασφάλισµα που καταβάλλεται εφάπαξ ή µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής στο πλαίσιο οµαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συµβολαίων.
στ) η υπεραξία που αποκτά φυσικό πρόσωπο από µεταβίβαση ακίνητης περιουσίας σύµφωνα µε το άρθρο 41 εκτός της περίπτωσης του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 και της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 41.
α) µερίσµατα,
β) τόκοι,
γ) δικαιώµατα (royalties),
δ) αµοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αµοιβές διοίκησης, αµοιβές για συµβουλευτικές υπηρεσίες και άλλες αµοιβές για παρόµοιες υπηρεσίες, ανεξαρτήτως εάν έχουν παρασχεθεί στην Ελλάδα, όταν ο λήπτης της αµοιβής είναι φυσικό πρόσωπο,
ε) το ασφάλισµα που καταβάλλεται εφάπαξ ή µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής στο πλαίσιο οµαδικών ασφαλιστηρίων συνταξιοδοτικών συµβολαίων.
στ) η υπεραξία που αποκτά φυσικό πρόσωπο από µεταβίβαση ακίνητης περιουσίας σύµφωνα µε το άρθρο 41 εκτός της περίπτωσης του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 1 και της περίπτωσης ε΄ της παραγράφου 6 του άρθρου 41.
1. Οι συντελεστές παρακράτησης φόρου είναι οι εξής:
α) για µερίσµατα δέκα τοις εκατό (10%),
β) για τόκους δεκαπέντε τοις εκατό (15%),
γ) για δικαιώµατα (royalties) και λοιπές πληρωµές είκοσι τοις εκατό (20%),
δ) για αμοιβές για τεχνικά έργα, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες είκοσι τοις εκατό (20%).
Κατ’ εξαίρεση, για τις αµοιβές που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δηµόσιων, δημοτικών και κοινοτικών ή λιμενικών προσόδων ο συντελεστής είναι τρία τοις εκατό (3%) επί της αξίας του υπό κατασκευή έργου ή του μισθώµατος ανεξαρτήτως αν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα,
ε) για το ασφάλισµα που καταβάλλεται µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής δεκαπέντε τοις εκατό (15%). Για το ασφάλισµα που καταβάλλεται εφάπαξ µέχρι του ποσού των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ δέκα τοις εκατό (10%) και για τα ποσά που υπερβαίνουν τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ είκοσι τοις εκατό (20%). Οι συντελεστές των προηγούµενων εδαφίων της περίπτωσης αυτής αυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που πραγµατοποιείται σε εργαζόµενο ο οποίος έχει θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα ή έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του, καθώς και κάθε καταβολή που γίνεται χωρίς τη βούληση του εργαζοµένου, όπως σε περίπτωση απόλυσης του εργαζοµένου ή πτώχευσης του εργοδότη,
στ) για την υπεραξία από µεταβίβαση ακίνητης περιουσίας που αποκτά φυσικό πρόσωπο δεκαπέντε τοις εκατό (15%)
α) για µερίσµατα δέκα τοις εκατό (10%),
β) για τόκους δεκαπέντε τοις εκατό (15%),
γ) για δικαιώµατα (royalties) και λοιπές πληρωµές είκοσι τοις εκατό (20%),
δ) για αμοιβές για τεχνικά έργα, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες είκοσι τοις εκατό (20%).
Κατ’ εξαίρεση, για τις αµοιβές που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων και ενοικιαστών δηµόσιων, δημοτικών και κοινοτικών ή λιμενικών προσόδων ο συντελεστής είναι τρία τοις εκατό (3%) επί της αξίας του υπό κατασκευή έργου ή του μισθώµατος ανεξαρτήτως αν ο λήπτης της αμοιβής είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα,
ε) για το ασφάλισµα που καταβάλλεται µε τη µορφή περιοδικά καταβαλλόµενης παροχής δεκαπέντε τοις εκατό (15%). Για το ασφάλισµα που καταβάλλεται εφάπαξ µέχρι του ποσού των σαράντα χιλιάδων (40.000) ευρώ δέκα τοις εκατό (10%) και για τα ποσά που υπερβαίνουν τις σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ είκοσι τοις εκατό (20%). Οι συντελεστές των προηγούµενων εδαφίων της περίπτωσης αυτής αυξάνονται κατά πενήντα τοις εκατό (50%) σε περίπτωση είσπραξης από τον δικαιούχο ποσού πρόωρης εξαγοράς. Δεν θεωρείται πρόωρη εξαγορά κάθε καταβολή που πραγµατοποιείται σε εργαζόµενο ο οποίος έχει θεµελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωµα ή έχει υπερβεί το 60ό έτος της ηλικίας του, καθώς και κάθε καταβολή που γίνεται χωρίς τη βούληση του εργαζοµένου, όπως σε περίπτωση απόλυσης του εργαζοµένου ή πτώχευσης του εργοδότη,
στ) για την υπεραξία από µεταβίβαση ακίνητης περιουσίας που αποκτά φυσικό πρόσωπο δεκαπέντε τοις εκατό (15%)
3. Κάθε νοµικό πρόσωπο ή νοµική οντότητα που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα και λαµβάνει αµοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αµοιβές διοίκησης, αµοιβές για συµβουλευτικές υπηρεσίες ή και αµοιβές για παρόµοιες υπηρεσίες υπόκειται σε παρακράτηση φόρου.
Το ως άνω νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή το φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να επιλέξει να φορολογηθεί για το εισόδημα από δικαιώματα και τις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες σύμφωνα με το καθεστώς που ισχύει για τους φορολογικούς κατοίκους που λαμβάνουν τέτοιες αμοιβές και να πιστώσει τον παρακρατηθέντα φόρο έναντι του οφειλόμενου φόρου εισοδήματος.
Το ως άνω νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή το φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα μπορεί να επιλέξει να φορολογηθεί για το εισόδημα από δικαιώματα και τις αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες, αμοιβές διοίκησης, αμοιβές για συμβουλευτικές ή παρόμοιες υπηρεσίες σύμφωνα με το καθεστώς που ισχύει για τους φορολογικούς κατοίκους που λαμβάνουν τέτοιες αμοιβές και να πιστώσει τον παρακρατηθέντα φόρο έναντι του οφειλόμενου φόρου εισοδήματος.
1.Τα κέρδη από επιχειρηµατική δραστηριότητα που αποκτούν τα νοµικά πρόσωπα και οι νοµικές οντότητες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία καθώς και τα νομικά πρόσωπα της περίπτωσης γ του άρθρου 45 που τηρούν απλογραφικά φορολογούνται µε συντελεστή είκοσι έξι τοις εκατό (26%). Όταν οι υπόχρεοι των περιπτώσεων β΄, δ΄, ε΄ στ΄ και ζ΄ του άρθρου 45 τηρούν απλογραφικά βιβλία τα κέρδη που αποκτούν από επιχειρηµατική δραστηριότητα φορολογούνται σύµφωνα µε την κλίµακα της παραγράφου 1 του άρθρου 29
1. Το εισόδημα που προέρχεται από αποθεματικά ανωνύμων εταιριών, τα οποία διανέμονται ή κεφαλαιοποιούνται με οποιονδήποτε τρόπο και σε οποιονδήποτε χρόνο, ανεξάρτητα αν η διανομή τους γίνεται σε χρήμα ή σε ακίνητα ή σε κινητά ή σε άλλες αξίες, λογίζεται ως εισόδημα από κινητές αξίες.
2. Το ποσό που λαμβάνουν οι κάτοχοι ιδρυτικών τίτλων ανώνυμης εταιρίας, κατά την εξαγορά τους από αυτή, λογίζεται ως εισόδημα από κινητές αξίες.
3. Κάθε δάνειο που συνομολογείται μεταξύ ιδιωτών ή παρέχεται από εταιρία προς τα μέλη της ή τρίτους, λογίζεται ότι συνάπτεται με ελάχιστο επιτόκιο αυτό που ισχύει για τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου τρίμηνης διάρκειας κατά το χρόνο σύναψης του δανείου.
Ειδικά για συμβάσεις δανείου που συνάπτονται μεταξύ ημεδαπής επιχείρησης και επιχειρήσεων συνδεδεμένων με αυτή, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 39 και 39Α.
4. Οι τόκοι συναλλαγματικών και γραμματίων από εμπορικές συναλλαγές, οι τόκοι από τις αποδεδειγμένες πωλήσεις εμπορευμάτων με πίστωση μεταξύ εμπόρων και οι προκύπτοντες τόκοι υπερημερίας, λόγω καθυστέρησης στην καταβολή του πιστωθέντος τιμήματος, δεν λογίζονται ως εισόδημα από κινητές αξίες, αλλά ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις, με την προϋπόθεση ότι αυτός που αποκτά το εισόδημα αυτό ασκεί εμπορική γενικά επιχείρηση στην Ελλάδα ή, προκειμένου για αλλοδαπό, ότι αυτός έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και οι τόκοι προέρχονται από εργασίες της μόνιμης αυτής εγκατάστασης.
Ως εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις λογίζονται και οι τόκοι της παραγράφου αυτής που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.
5. Παροχές σε χρήμα ή σε είδος και γενικά παροχές χρηματικής αποτιμήσεως, που γίνονται από ημεδαπή ανώνυμη εταιρία, χωρίς νόμιμη ή συμβατική, για το σκοπό αυτόν, υποχρέωση προς διευθύνοντες ή εντεταλμένους συμβούλους ή προέδρους ή μέλη του διοικητικού συμβουλίου ή διευθυντές και γενικά προς πρόσωπα τα οποία εκπροσωπούν νόμιμα αυτή, λογίζονται ως εισόδημα από κινητές αξίες των ανωτέρω προσώπων, με την προϋπόθεση ότι έχουν βαρύνει τα αποτελέσματα χρήσεως της οικείας διαχειριστικής χρήσης.