.

Άρθρο 8
Εκπτωση δαπανών από το συνολικό εισόδημα

Με την παρ. 25 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013, όπως αυτή προστέθηκε με την παρ. 11 του άρθρου 26 του Ν. 4223/2013, ορίζεται ότι “Από την έναρξη ισχύος του ν. 4172/2013 παύουν να ισχύουν οι διατάξεις του ν. 2238/1994 (Α'151), συμπεριλαμβανομένων και όλων των κανονιστικών πράξεων και εγκυκλίων που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση αυτού του νόμου”.

Οι διατάξεις του άρθρου 8 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 2238/1994 (Α’ 151), καταργούνται με την παράγραφο 1 του άρθρου 38 του νόμου 4024/2011, ΦΕΚ Α’226/27.10.2011

πριν την κατάργηση του άρθρου ίσχυαν τα εξής:

1. Από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου αφαιρούνται, κατά περίπτωση, τα ποσά των πιο κάτω δαπανών:

α) Οι δαπάνες που αφορούν:

αα) Το ποσό του μισθώματος που καταβάλλεται ετησίως για κύρια κατοικία του φορολογουμένου και της οικογένειάς του. Δεν δικαιούνται την έκπτωση αυτήν όσοι παίρνουν στεγαστικό επίδομα. Επίσης, το ποσό του μισθώματος που καταβάλλει ετησίως για τα τέκνα του ο φορολογούμενος που μισθώνει κατοικίες για την ικανοποίηση των στεγαστικών αναγκών τους, τα οποία φοιτούν σε αναγνωρισμένα σχολεία ή σχολές του εσωτερικού, εφόσον αυτά τον βαρύνουν και εφόσον οι κατοικίες που μισθώνονται βρίσκονται στην περιοχή που έχει την έδρα της η σχολή ή το σχολείο που φοιτούν τα τέκνα του και αυτός ή τα τέκνα του δεν έχουν άλλη κατοικία σε αυτήν την περιοχή. Η περιοχή της τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης θεωρείται ως μία πόλη.
"Η έκπτωση αυτής της υποπερίπτωσης αναγνωρίζεται μόνο όταν ο φορολογούμενος αναγράψει στις οικείες ενδείξεις της ετήσιας δήλωσης φόρου εισοδήματος τον αριθμό φορολογικού μητρώου του εκμισθωτή. Αν πρόκειται για εκμισθωτές που δεν κατοικούν ούτε διαμένουν στην Ελλάδα, μπορεί να αναγράφεται ο αριθμός φορολογικού μητρώου του πληρεξουσίου ή νόμιμου εκπροσώπου τους. Για τους ανήλικους εκμισθωτές, που δεν έχουν αριθμό φορολογικού μητρώου, αναγράφεται το αντίστοιχο στοιχείο του προσώπου που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου." 

ββ) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής ή θανάτου, ασφαλίσεων προσωπικών ατυχημάτων, καθώς και των ασφαλίστρων για ασφαλιστήρια ασθένειας, για την ασφάλιση του υποχρέου, του άλλου συζύγου και των τέκνων τους, τα οποία τους βαρύνουν, κατά τις διατάξεις του παρόντος.

γγ) Το ποσό της δαπάνης για παράδοση κατ οίκον ιδιαίτερων μαθημάτων ή για φροντιστήρια οποιασδήποτε αναγνωρισμένης εκπαιδευτικής βαθμίδας ή ξένων γλωσσών, το οποίο καταβάλλει ετησίως ο φορολογούμενος για κάθε τέκνο του, που τον βαρύνει, ή για τον ίδιο.

Αν το ποσό κάθε δαπάνης είναι μέχρι και τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ , η δαπάνη εκπίπτει στο σύνολό της. Αν το ποσό της υπερβαίνει τα τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ  , εκπίπτει ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) αυτής, μη δυνάμενο το εκπιπτόμενο ποσό να υπερβεί τα επτακόσια σαράντα (740) ευρώ , αλλά ούτε να είναι μικρότερο των τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ  '.

Ειδικά για τον υπολογισμό των πιο πάνω ποσών, οι δαπάνες των υποπεριπτώσεων αα' και γγ' λαμβάνονται διακεκριμένως για το φορολογούμενο και για κάθε τέκνο που τον βαρύνει. Το πιο πάνω ποσό της κάθε δαπάνης, που υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, εκπίπτει μόνο εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση και μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του φορολογουμένου με τις γενικές διατάξεις εισοδήματος του καθενός, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική δήλωση

"δδ') το ποσό που καταβάλλεται για την αγορά συσκευής ηλεκτρονικού υπολογιστή, των περιφερειακών συσκευών που αποτελούν ενιαίο σύνολο με αυτόν και για την αγορά εκπαιδευτικού λογισμικού, καθώς και για την πρόσβαση στο διαδίκτυο (lnternet)."

α)Το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής ή θανάτου, ασφαλίσεων προσωπικών ατυχημάτων και για ασφαλιστήρια ασθένειας, για την ασφάλιση του ίδιου, του άλλου συζύγου και των τέκνων που τους βαρύνουν κατά τις διατάξεις του παρόντος. Στη δαπάνη της περίπτωσης αυτής περιλαμβάνεται και η δαπάνη του πρώτου εδαφίου για ασφάλιση τέκνου, από αυτά που ορίζονται στο άρθρο 7, η οποία καταβάλλεται ετησίως από γονείς που βρίσκονται σε διάζευξη, στην περίπτωση που δεν συνοικούν μαζί του Το ποσό που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του αφορολόγητου ποσού του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας (α) της παραγράφου 1 του άρθρου 9 που ισχύει για μισθωτό χωρίς τέκνα. Το ποσό της δαπάνης υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, εκπίπτει μόνο εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση και μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική δήλωση

β) Το συνολικό ποσό των εισφορών που καταβάλλονται από το φορολογούμενο σε ταμεία ασφάλισης του, εφόσον η καταβολή τους είναι υποχρεωτική από το νόμο, καθώς και το ποσό των καταβαλλόμενων εισφορών στις περιπτώσεις προαιρετικής ασφάλισής του σε ταμεία που έχουν συσταθεί με νόμο.

γ) Το συνολικό ετήσιο ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, τα οποία αναφέρονται στο άρθρο 7, εφόσον το συνολικό οικογενειακό φορολογούμενο εισόδημα είναι μέχρι και είκοσι εννέα χιλιάδες τριακόσια πενήντα (29.350) ευρώ. Αν το συνολικό οικογενειακό φορολογούμενο εισόδημα είναι πάνω από είκοσι εννέα χιλιάδες τριακόσια πενήντα (29.350) ευρώ και μέχρι σαράντα τέσσερις χιλιάδες (44.000) ευρώ για το τμήμα των εξόδων, το πάνω από είκοσι εννέα χιλιάδες τριακόσια πενήντα (29.350) ευρώ αφαιρείται ποσό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) αυτών, το οποίο δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) του πάνω από είκοσι εννέα χιλιάδες τριακόσια πενήντα (29.350) ευρώ μέχρι σαράντα τέσσερις χιλιάδες (44.000) ευρώ, ποσού εισοδήματος. Το ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης κάθε συζύγου αφαιρείται από το εισόδημά του και εφόσον αυτό δεν επαρκεί και το συνολικό ποσό των εξόδων είναι μεγαλύτερο από το συνολικό οικογενειακό εισόδημα και πάνω από είκοσι εννέα χιλιάδες τριακόσια πενήντα (29.350) ευρώ το ποσό που αφαιρείται μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του φορολογουμένου με τις γενικές διατάξεις εισοδήματος του καθενός, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση 

Ως έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης θεωρούνται μόνο: αα. οι αμοιβές που καταβάλλονται για ιατρικές επισκέψεις και εξετάσεις, γενικά, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι ακτινολογικές και μικροβιολογικές εξετάσεις, καθώς και η δαπάνη για οδοντοθεραπεία και οδοντοπροσθετική, ββ. τα έξοδα νοσηλείας, που καταβάλλονται σε νοσηλευτικά ιδρύματα ή ιδιωτικές κλινικές, στα οποία περιλαμβάνονται και τα έξοδα για φαρμακευτική περίθαλψη στο νοσοκομείο ή στην κλινική, γγ. οι αμοιβές που καταβάλλονται σε νοσοκόμο, για την παροχή υπηρεσιών σε ασθενή, κατά τη νοσηλεία του σε νοσοκομείο ή κλινική ή στο σπίτι, δδ. η δαπάνη για την αντικατάσταση μελών του σώματος με τεχνητά μέλη, καθώς και η δαπάνη για την αγορά ή τοποθέτηση στο σώμα του ασθενούς οργάνων, τα οποία είναι αναγκαία για τη φυσιολογική λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, εε. τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης των τέκνων που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε κατάσταση χηρείας, εφόσον το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ  και πάσχουν από ανίατο νόσημα, καθώς επίσης και με τις ίδιες προϋποθέσεις η δαπάνη για την περίθαλψη με οποιονδήποτε τρόπο των τυφλών, κωφαλάλων ή διανοητικά καθυστερημένων τέκνων του φορολογουμένου, όπως και η δαπάνη τους δια δίδακτρα ή τροφεία που καταβάλλονται για αυτά τα τέκνα σε ειδικές για την πάθησή τους σχολές ή θεραπευτήρια, στστ. ποσό ίσο με το πενήντα τοις εκατό (50%) της δαπάνης που καταβάλλεται σε επιχειρήσεις περίθαλψης ηλικιωμένων, οι οποίες λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του οικείου νόμου που ισχύει κάθε φορά.Αν το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, αυτής της περίπτωσης, καθώς και της παραγράφου 6, δεν καλύπτεται από το συνολικό ετήσιο πραγματικό εισόδημα του φορολογουμένου και της συζύγου του, το υπόλοιπο που απομένει, μεταφέρεται για να αφαιρεθεί διαδοχικά, κατά το ποσό που απομένει κάθε φορά, στα δύο (2) επόμενα οικονομικά έτη, αθροιζόμενο με τα χρηματικά ποσά, τυχόν , άλλων εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης σε αυτά τα έτη 

γ) Το ποσό του μισθώματος που καταβάλλει ο φορολογούμενος: αα) για κύρια κατοικία δική του και της οικογένειάς του, εφόσον η ηλικία του είναι μέχρι σαράντα (40) ετών και εγκαθίσταται ή μετακινείται εκτός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Η έκπτωση παρέχεται για τα πρώτα πέντε (5) έτη της εγκατάστασής του, και ββ) για τη μίσθωση κύριας κατοικίας από υπάλληλο στον τόπο που μετατίθεται εφόσον εκμισθώνει ιδιόκτητη κατοικία του σε άλλο τόπο. Το ποσό του μισθώματος των περιπτώσεων αυτών που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί τα τριακόσια (300) ευρώ μηνιαίως. Δεν δικαιούνται την έκπτωση αυτή όσοι παίρνουν στεγαστικό επίδομα 

δ). Τα ποσά που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω δωρεάς στο Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης,  "το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής (ΕΤΑΚΣ) " , τους Ιερούς Ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, "την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας" , τα ημεδαπά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα Κρατικά και Δημοτικά Νοσηλευτικά Ιδρύματα και τα νοσοκομεία που είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων

Η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Αν το ποσό των ανωτέρω δωρεών υπερβαίνει το συνολικό ετήσιο πραγματικό εισόδημα του φορολογουμένου, το υπόλοιπο που απομένει μεταφέρεται διαδοχικά, κατά το ποσό που απομένει κάθε φορά, στα δύο (2) επόμενα οικονομικά έτη, αθροιζόμενο με τα χρηματικά ποσά, τυχόν, άλλων δωρεών των ίδιων περιπτώσεων σε αυτά τα έτη

Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το φορολογούμενο λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το Ν. 1514/1985 (ΦΕΚ 13 Α΄), τα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές αυτές προορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων 

"Επίσης, τα χρηματικά ποσά, που καταβάλλονται από το φορολογούμενο μέχρι το ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού φορολογούμενου εισοδήματός του λόγω χορηγίας προς τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς." 

Πολιτιστικοί σκοποί είναι, ιδίως, η καλλιέργεια, προαγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των τεχνών γενικότερα, καθώς και η ίδρυση, επέκταση και συντήρηση των αναγνωρισμένων ιδιωτικών μουσείων, όπως τέχνης, φυσικής ιστορίας, εθνολογικών και λαογραφικών.

Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού καθορίζονται, μετά από έλεγχο του Υπουργείου Πολιτισμού, τα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς, για την εφαρμογή αυτών των διατάξεων.

" Όταν τα ποσά των δωρεών και των χορηγιών αυτής της περίπτωσης, με εξαίρεση τις δωρεές που καταβάλλονται στους δωρεοδόχους οι οποίοι αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, υπερβαίνουν τα τριακόσια (300) ευρώ  ετησίως, λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον έχουν κατατεθεί σε ειδικό λογαριασμό του νομικού προσώπου, που πρέπει να ανοιχθεί για το σκοπό αυτόν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα."

Ειδικώς, τα χρηματικά ποσά, που καταβάλλονται λόγω δωρεάς σε αθλητικά σωματεία, λαμβάνονται υπόψη μόνον εφόσον κατατίθενται σε λογαριασμό τους στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα.

Τα ποσά αυτών των δωρεών αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα, εφόσον ο δωρητής υποβάλλει με την αρχική εμπρόθεσμη φορολογική του δήλωση τα ακόλουθα δικαιολογητικά:

αα. Το πρωτότυπο του παραστατικού κατάθεσης του ποσού της δωρεάς.

ββ. Αντίγραφο πρακτικού του διοικητικού συμβουλίου περί αποδοχής της δωρεάς θεωρημένο από τον προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής του νομού της έδρας του σωματείου.

γγ. Αντίγραφο της σελίδας του βιβλίου ταμείου του σωματείου, όπου έχει καταχωρηθεί το ποσό της δωρεάς θεωρημένο από τον παραπάνω προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής.

Αν τα χρηματικά ποσά των δωρεών προς αθλητικά σωματεία που εκπίπτουν υπερβαίνουν αθροιστικά, για κάθε δωρεοδόχο, το ποσό των δύο χιλιάδων εννιακοσίων πενήντα (2.950) ευρώ ετησίως, για να αφαιρεθούν αυτά από το συνολικό εισόδημα του δωρητή οφείλεται φόρος με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) στο πάνω από δύο χιλιάδες εννιακόσια πενήντα (2.950) ευρώ ποσό της δωρεάς. Το ποσό του φόρου παρακρατείται από τον δωρητή και αποδίδεται από αυτόν σε οποιαδήποτε δημόσια οικονομική υπηρεσία μέχρι τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας του εισοδήματός του. Το πρωτότυπο του παραστατικού καταβολής του φόρου υποβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου. Ο φόρος αυτός δεν συμψηφίζεται με φόρο που προκύπτει από τυχόν φορολογική υποχρέωση του δωρεοδόχου ούτε επιστρέφεται"

Το οικείο γραμμάτιο είσπραξης της τράπεζας που θα εκδίδεται πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή ή χορηγού και δωρεοδόχου, το ποσό της δωρεάς ή χορηγίας αριθμητικώς και ολογράφως, την ημερομηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή ή χορηγού, κατά περίπτωση.

Τα χρηματικά ποσά αυτών των δωρεών και χορηγιών δεν πρέπει να έχουν εκπέσει με βάση άλλη διάταξη του παρόντος.

Το αφορολόγητο ποσό αυτής της περίπτωσης, που προέρχεται από δωρεές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος που προκύπτει σε περίπτωση εφαρμογής της παρ. 1 του άρθ. 19.

" Αν τα χρηματικά ποσά δωρεών και χορηγιών που εκπίπτουν υπερβαίνουν αθροιστικά, για κάθε δωρεοδόχο ή αποδέκτη της χορηγίας, το ποσό των δύο χιλιάδων εννιακοσίων πενήντα (2.950) ευρώ  ετησίως, για να αφαιρεθούν αυτά από το συνολικό εισόδημα του δωρητή ή χορηγού οφείλεται φόρος με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) στο πάνω από δύο χιλιάδες εννιακόσια πενήντα (2.950) ευρώ ποσό της δωρεάς ή της χορηγίας. Το ποσό του φόρου παρακρατείται από το δωρητή ή το χορηγό, κατά περίπτωση και αποδίδεται από αυτόν σε οποιαδήποτε Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία μέχρι τη λήξη της προθεσμίας για την επίδοση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας του εισοδήματός του. Το πρωτότυπο του παραστατικού καταβολής του φόρου υποβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του υποχρέου. Για τις δωρεές χρηματικών ποσών προς το Δημόσιο και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου δεν απαιτείται παρακράτηση και καταβολή φόρου."

Τα ποσά των δωρεών και χορηγιών αφαιρούνται, εφόσον υπερβαίνουν συνολικά τα εκατό (100) ευρώ

Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής εφαρμόζονται και για δωρεές υπέρ αντίστοιχων κρατικών φορέων και νομικών προσώπων, εγκατεστημένων σε άλλα κράτη -μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ. Το ποσό των δωρεών που αναφέρονται στο προηγού­μενο εδάφιο μπορεί να κατατίθεται και σε τράπεζα της χώρας στην οποία έχει την κατοικία του ο δωρε­οδόχος 

ε(ζ). Το ποσό των δεδουλευμένων τόκων που καταβάλλονται από το φορολογούμενο για:

αα. Στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται στο φορολογούμενο με υποθήκη ή προσημείωση από τράπεζες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, τα Ταχυδρομικά Ταμιευτήρια και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητο του ή του άλλου συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν.

"Σε περίπτωση σύναψης νέου δανείου από έναν από τους ανωτέρω φορείς, ανεξάρτητα αν είναι ο ίδιος με αυτόν που χορήγησε το αρχικό δάνειο ή όχι, με σκοπό την εξόφληση από τον υπόχρεο του παλαιού δανείου, οι δεδουλευμένοι τόκοι του νέου δανείου που αντιστοιχούν στο τμήμα αυτού που διατέθηκε για την εξόφληση του ανεξόφλητου υπολοίπου του παλαιού στεγαστικού δανείου, εφόσον συντρέχουν οι προυποθέσεις που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο, εκπίπτουν από το εισόδημά του, για το χρονικό διάστημα που υπολείπεται από το χορήγηση του νέου δανείου μέχρι του λήξη του παλαιού δανείου. Για την αναγνώριση της έκπτωσης πρέπει στο δανειστικό συμβόλαιο του φορέα που χορήγησε το νέο δάνειο, να αναγράφονται απαραιτήτως, ο σκοπός του δανείου, το ανεξόφλητο ποσό του παλαιού δανείου, ο χρόνος λήξης του παλαιού δανείου και ότι έχει εγγραφεί υποθήκη ή προσημείωση, με τις ίδιες προυποθέσεις που ίσχυαν και για το παλαιό δάνειο"

ββ. Στεγαστικά δάνεια για απόκτηση πρώτης κατοικίας που χορηγούνται από ασφαλιστικές επιχειρήσεις στους υπαλλήλους αυτών, εφόσον οφείλονται από αυτούς και η υποθήκη ή προσημείωση έχει εγγραφεί σε ακίνητό τους ή του αλλού συζύγου ή των τέκνων τους που τους βαρύνουν.

γγ. Προκαταβολές που χορηγούνται από τα Ταμεία Αλληλοβοήθειας Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, κατά τις διατάξεις του άρθρου 18 του ν.δ. 398/1974 (ΦΕΚ 116 Α) για την απόκτηση πρώτης κατοικίας από τους βοηθηματούχους αυτών.

Κατά την εφαρμογή των προηγούμενων υποπεριπτώσεων δεν θεωρείται ότι αποκτάται πρώτη κατοικία, αν ο υπόχρεος, ο άλλος σύζυγος και τα τέκνα που τους βαρύνουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7, έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή ισόβιας επικαρπίας ή οίκησης, εξ ολοκλήρου ή επί ιδανικού μεριδίου, σε άλλη οικία ή οικίες, εφόσον το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που τους αντιστοιχεί υπερβαίνει τα τριάντα πέντε (35) τ.μ. προκειμένου για άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο και τα εβδομήντα (70) τ.μ. προκειμένου για έγγαμο. "Η επιφάνεια αυτή προσαυξάνεται κατά είκοσι (20) τετραγωνικά μέτρα για καθένα τέκνο που βαρύνει τον υπόχρεο ή τον άλλο σύζυγο."

Η ισχύς των άνω εντός "" διατάξεων για τα εισοδήματα που αποκτούν ή τις δαπάνες που πραγματοποιούν οι υπόχρεοι αρχίζει από 1η Ιανουαρίου 2001 και μετά. Αν η επιφάνεια της πρώτης κατοικίας υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τ.μ., το ποσό της δαπάνης που εκπίπτει περιορίζεται στο μέρος που αυτό αναλογεί επιμεριστικά στη μέχρι των εκατόν είκοσι (120) τ.μ. επιφάνεια της κατοικίας

Με την παρ. 4 του άρθρου 1 του Ν. 2753/99, ΦΕΚ-249 Α’ ορίζεται ότι : “Η διάταξη του τελευταίου εδαφίου από αυτά που προστέθηκαν με την προηγούμενη παράγραφο, μετά την υποπερίπτωση γγ' της περίπτωσης ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του Ν. 2238/1994 ισχύει για συμβάσεις δανείων που συνάπτονται από 1ης Ιανουαρίου 2000 και εφεξής”

δδ. Δάνεια που χορηγούνται στο φορολογούμενο από τράπεζες, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, τα Ταχυδρομικά Ταμιευτήρια και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς, εφόσον οφείλονται από αυτόν ,για αναστήλωση, επισκευή, συντήρηση ή εξωραϊσμό διατηρητέων κτισμάτων καθώς και κτισμάτων που βρίσκονται σε περιοχές χαρακτηριζόμενες ως παραδοσιακά τμήματα πόλεων ή ως παραδοσιακοί οικισμοί.

εε. Χρέη προς το Δημόσιο από φόρο κληρονομιάς, δωρεάς και γονικής παροχής που οφείλονται από αυτόν. Το αφαιρούμενο συνολικό ποσό τόκων της υποπερίπτωσης αυτής δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι ανώτερο από το είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος, που δηλώνεται με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση του υποχρέου.

Οι διατάξεις αυτής της περίπτωσης ισχύουν για τόκους από συμβάσεις δανείων που συνάπτονται, καθώς και προκαταβολές που χορηγούνται μέχρι 31η Δεκεμβρίου 2002 

Το ποσό της δαπάνης της περίπτωσης αυτής δεν πρέπει να έχει εκπέσει με βάση άλλη διάταξη του παρόντος

η. Ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) της δαπάνης για την αμοιβή που καταβάλλεται σε δικηγόρο για τις νομικές υπηρεσίες αυτού από οποιαδήποτε αιτία, και μέχρι ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος που δηλώνεται με την εμπρόθεσμη αρχική του δήλωση του υποχρέου, το οποίο δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των διακοσίων χιλιάδων (200.000) δραχμών, ετησίως.

στ(θ). Εκτός από τις δαπάνες που ορίζονται στις προηγούμενες περιπτώσεις από το συνολικό εισόδημα του φορολογούμενου αφαιρείται ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού ετήσιου ποσού των οικογενειακών δαπανών, στις οποίες υποβάλλεται ο φορολογούμενος, η σύζυγος του τα τέκνα τους συνοικούν με αυτούς και τους βαρύνουν, για αγορά αγαθών και υπηρεσίες γενικώς.

Από τις δαπάνες αυτές εξαιρούνται : αα) αυτές που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 23 αυτού του νόμου. ββ) πραγματικές δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 17 αυτού του νόμου, γγ) αυτές που ορίζονται στις προηγούμενες πτώσεις, δδ) δαπάνες για αγορά τροφίμων και ποτών, γενικώς, καθώς και καυσίμων, εε) δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, συγκοινωνίες, φωταέριο, παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, ασφάλιστρα και τέλη κυκλοφορίας αυτοκινήτων, καθώς και για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία.

Το ποσό που αφαιρείται συνολικά και για τους δύο συζύγους δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των εννιακοσίων (900) ευρώ . Το ποσό αυτό μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του φορολογούμενου με τις γενικές διατάξεις εισοδήματος του καθενός, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωσή τους.

Η μείωση του φόρου, που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων αυτής της περίπτωσης, δεν μπορεί να ανώτερη για κάθε σύζυγο του ποσοστού δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί του αφορολόγητου ποσού που αναλογεί, ούτε ανώτερη από το φόρο που εκπίπτει για τις δαπάνες αυτές με βάση την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση.

Για την διενέργεια της έκπτωσης αυτής πρέπει το συνολικό ποσό των δαπανών, που καταβλήθηκε για αγαθά και υπηρεσίες, να αναγράφεται στην αρχική εμπρόθεσμη δήλωση εισοδήματος και να συνυποβάλλονται με αυτή τα πρότυπα των νομίμων δικαιολογητικών, που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, όπως αυτές ισχύουν κάθε φορά.

Αποδείξεις λιανικής πώλησης αξίας άνω των τριάντα (30) ευρώ  γίνονται δεκτές για την αναγνώριση της έκπτωσης της δαπάνης που αντιπροσωπεύουν, μόνον εάν αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του αγοραστή φορολογούμενου και τίθεται η σφραγίδα του πωλητή.

Δαπάνες αυτής της παραγράφου που γίνονται στην αλλοδαπή δεν αφαιρούνται.

"Τα πιο πάνω δικαιολογητικά δεν συνυποβάλλονται με την οικεία δήλωση φορολογίας εισοδήματος, αλλά φυλάσσονται από τον υπόχρεο, για την επίδειξή τους στην αρμόδια φορολογική αρχή, μέχρι να παραγραφεί το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή φόρου, σύμφωνο με τις διατάξεις του άρθρου 84." 

στ. Ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης που καταβλήθηκε από τον υπόχρεο για την αγορά μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού, εφόσον αυτά δεν μεταβιβαστούν για τρία (3) έτη από την αγορά τους.

Το ποσό της έκπτωσης αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα του έτους μέσα στο οποίο συμπληρώνονται τα τρία (3) έτη από την αγορά τους και δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ συνολικά κατά φορολογούμενο. Προϋπόθεση της έκπτωσης είναι το ποσό της δαπάνης για την αγορά των μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων να μην προέρχεται από ρευστοποιήσεις ήδη υπαρχόντων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων, αλλά από νέα κεφάλαια. Όταν αγοράζουν αμοιβαία κεφάλαια από κοινού περισσότερα πρόσωπα, το ποσό έκπτωσης των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ επιμερίζεται ανάλογα με τον αριθμό τους.

Με τις ίδιες ως άνω προϋποθέσεις η έκπτωση αυτή παρέχεται και επί αγοράς μεριδίων μετοχικών και μει­κτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού που είναι συν­δεδεμένα με ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής, καθώς και αυτά που είναι συνδεδεμένα με ασφαλιστήρια συμβό­λαια ζωής μέσω εσωτερικού μεταβλητού κεφαλαίου 

Οι διατάξεις αυτές ισχύουν για αγορές μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων που πραγματοποιούνται από 1.1.2005 έως 31.12.2009. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μπορεί να παρατείνεται η χρονική περίοδος ισχύος 

" ζ. Ποσοστό είκοσι πέντε της εκατό (25%) της δαπάνης που καταβλήθηκε από τον υπόχρεο για την αγορά μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού, καθώς και μεριδίων μετοχικών και μεικτών αμοιβαίων κεφαλαίων εσωτερικού που είναι συνδεδεμένα με ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής. Το ποσό της έκπτωσης αφαιρείται από το συνολικό εισόδημα, αφού συμπληρωθούν τρία (3) έτη από την αγορά των μεριδίων και δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των τριών χιλιάδων εξακοσίων πενήντα (3.650) ευρώ . Προκειμένου για μερίδια που είναι συνδεδεμένα με ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής, το ποσό που καταβλήθηκε για την αγορά τους μειώνει την ετήσια δαπάνη της υποπερίπτωσης ββ΄ της περίπτωσης α΄ αυτού του άρθρου του έτους που αφαιρείται από το εισόδημα το ποσό αγοράς των μεριδίων 

Με την παρ.2 του άρθρου 37 του Ν.2874/00, ΦΕΚ 286 Α΄ ορίζεται ότι: "Οι διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εφαρμόζονται για τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που αποκτώνται από 1.1.2001 και μετά, καθώς και για τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που έχουν αποκτηθεί μέχρι 31.12.2000".

Με την παρ. 25 του άρθρου 5 του Ν. 2892/01, ΦΕΚ-46 Α' ορίζεται ότι: "Η ισχύς των διατάξεων της προηγούμενης παραγράφου αρχίζει από τότε που ίσχυσαν οι διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 37 του Ν. 2874/2000 (ΦΕΚ 286 Α΄), οι οποίες καταλαμβάνουν και τα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων που αγοράστηκαν μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2000, εφόσον αυτά δεν μεταβιβαστούν για τρία (3) έτη από την ημερομηνία αυτή και μετά".

ζ. Ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης για:

αα) Την αλλαγή εγκατάστασης κεντρικού κλιματισμού χρήσης καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο ή για νέα εγκατάσταση φυσικού αερίου.

ββ) Την αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης ή για νέα εγκατάστα­ση τηλεθέρμανσης.

γγ) Την αγορά ηλιακών συλλεκτών και για την εγκα­τάσταση κεντρικού κλιματισμού με χρήση ηλιακής ενέρ­γειας.

δδ) Την αγορά αποκεντρωμένων συστημάτων παρα­γωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται σε Ανανε­ώσιμες Πηγές Ενέργειας (φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμο­γεννήτριες) και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και ψύξης -θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών.

εε) Τη θερμομόνωση σε υφιστάμενα κτίρια.

Το ποσό της δαπάνης της περίπτωσης αυτής που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί τα επτακόσια (700) ευρώ 

η) Ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικού ετήσιου ποσού των πιο κάτω δαπανών, που δεν μπορεί να υπερβεί τα οκτώ χιλιάδες (8.000) ευρώ, στις οποίες υπο­βάλλεται ο φορολογούμενος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τους βαρύνουν:

αα) του ποσού που καταβάλλεται για δαπάνες δεξιώσεων γάμων και βαπτίσεων, καθώς και σε ταβέρνες και εστιατό­ρια και σε κάθε είδους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας, με εξαίρεση τα εστιατόρια ταχείας εξυπηρέτησης και αυτά που είναι εντός ξενοδοχείων και πλοίων,

ββ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται σε μεσί­τες ακινήτων, ωδεία, σχολές χορού και ρυθμικής, σχολές πολεμικών τεχνών, γυμναστήρια, κολυμβητήρια, ινστιτούτα ή κέντρα αδυνατίσματος και αισθητικής, κομμωτήρια, διαι­τολόγους, διατροφολόγους, ομοιοπαθητικούς, λογοθεραπευτές και μασέρ,

γγ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται για παρο­χή υπηρεσιών επισκευής κλιματισμού (ψύξης – θέρμανσης) και εξαερισμού,

δδ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται για παρο­χή υπηρεσιών σε υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρω­ματιστές και λοιπά επαγγέλματα που αφορούν επισκευή και συντήρηση οικοδομών.

Το ποσό των δαπανών αυτών υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους και εκπίπτει από το συνολικό τους εισόδημα, εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δή­λωση. Μερίζεται δε μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση.

Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονο­μικών καθορίζονται οι λεπτομέρειες και η διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων της περίπτωσης αυτής 

θ) Το συνολικό ετήσιο ποσό των εξόδων ιατρικής πε­ρίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώ­πων που τον βαρύνουν. Ως έξοδα ιατρικής περίθαλψης θεωρούνται οι αμοιβές που καταβάλλονται σε ιατρούς, όλων των ειδικοτήτων για ιατρικές επισκέψεις και εξε­τάσεις, καθώς και οι αμοιβές που καταβάλλονται σε οδοντιάτρους, για οδοντοθεραπεία, οδοντοπροσθετική και γναθοχειρουργική. Στις δαπάνες αυτές περιλαμβά­νονται και οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής περίθαλψης των προσώπων που αναφέρονται στο άρθρο 7, τα οποία συνοικούν με τον φορολογούμενο και παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθη­ση με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νομό ή είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία και έχουν αποκτήσει ετήσιο εισόδημα πάνω από έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ. Στην περίπτωση αυτή εκπίπτει το ποσό των εξόδων ιατρικής περίθαλψης που υπερβαίνει το συνολικό ετήσιο καθαρό πραγματικό, φορολογούμενο με τις γενικές διατάξεις ή με ειδικό τρόπο ή απαλλασ­σόμενο ή τεκμαρτό εισόδημα των προσώπων αυτών. Επίσης, περιλαμβάνονται οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής περίθαλψης των τέκνων που ορίζονται στο άρθρο 7, στην περίπτωση που καταβάλλονται από γονέα που δεν συνοικεί μαζί τους, λόγω διάζευξης με τον άλλο γονέα.

ι) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος σε δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών στον ίδιο ή στα πρόσωπα που τον βαρύνουν, με εξαίρεση τις αμοιβές για την παράσταση τους κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων και των πε­ριπτώσεων που αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε.  

ια. Οι ετήσιες καταβληθείσες εισφορές εκπίπτουν κατά τα 2/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργο­δότη και κατά το 1/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργαζομένου. Ως δικαιολογητικό για την εφαρμο­γή του παρόντος συνυποβάλλεται με την φορολογική δήλωση η ετήσια απολογιστική κατάσταση του Φ.Κ.Α. που έχει σταλεί στον εργοδότη 

Η παράγραφος 1 του άρθρου 8 του νόμου 2238/1994 καταργήθηκε με την παράγραφο 1του άρθρου 27 του νόμου 3986/2011, ΦΕΚ Α’152/1.7.2011

2. Από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου εκπίπτει ως δαπάνη χωρίς δικαιολογητικά ποσό δύο χιλιάδων τετρακοσίων (2.400) ευρώ, για τον ίδιο φορολογούμενο και για καθένα από τα πρόσωπα που συνοικούν με αυτόν ή τον βαρύνουν, εφόσον για τον ίδιο τον φορολογούμενο και για καθένα από τα πρόσωπα, που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, εφόσον :

α) παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα εφτά τοις εκατό (67%) και πάνω από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νομό. Δε λαμβάνεται υπόψη επαγγελματική ή ασφαλιστική αναπηρία,

β) είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία,

γ)  είναι νεφροπαθείς που τελούν υπό αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού, καθώς και τα πρόσωπα που πάσχουν από μεσογειακή, δρεπανοκυτταρική και μικροδρεπανοκυτταρική αναιμία και κάνουν μεταγγίσεις αίματος,

δ) είναι ανάπηροι αξιωματικοί ή οπλίτες, οι οποίοι με την ιδιότητα του αναπήρου παίρνουν σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ή αξιωματικοί οι οποίοι έχουν τεθεί σε κατάσταση πολεμικής διαθεσιμότητας ή αξιωματικοί που εξαιτίας πολεμικού τραύματος ή νοσήματος που επήλθε λόγω κακουχιών σε πολεμική περίοδο, βρίσκονται σε κατάσταση υπηρεσίας γραφείου ή πρόσωπα που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του ν. 1579/1950 (ΦΕΚ 286 Α') και του ν.δ. 330/1947 (ΦΕΚ 84 Α'), ε) είναι θύματα πολέμου. Θύματα πολέμου κατά την έννοια του παρόντος είναι τα πρόσωπα που λαμβάνουν σύνταξη από πολεμική αιτία. Με τα θύματα πολέμου εξομοιώνονται και τα πρόσωπα τα οποία ως μέλη οικογενειών αξιωματικών και οπλιτών, οι οποίοι απεβίωσαν κατά την εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσίας σε ειρηνική περίοδο, δικαιούνται σύνταξη από το δημόσιο ταμείο, στ) παίρνουν σύνταξη από το δημόσιο ταμείο ως ανάπηροι ή θύματα εθνικής αντίστασης ή εμφυλίου πολέμου σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 1543/1985 (ΦΕΚ 73Α') και 1863/1985 (ΦΕΚ 204 Α'), όπως τροποποιήθηκαν με το ν. 1976/1991 (ΦΕΚ 184 Α').

Με την παρ. 8 του άρθρου 1 του Ν. 2753/99, ΦΕΚ-249 Α’ ορίζεται ότι : “Το αναφερόμενο στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 του Ν. 2238/1994 ποσό πεντακοσίων χιλιάδων (500.000) δραχμών αυξάνεται σε εξακόσιες πενήντα χιλιάδες (650.000) δραχμές”.

3.  Για τη σύζυγο που έχει εισόδημα, οι δαπάνες της παραγράφου 2 που αφορούν στην ίδια, στα τέκνα της από προηγούμενο γάμο, στα χωρίς γάμο τέκνα της, στους γονείς της και στους ανήλικους ορφανούς από πατέρα και μητέρα συγγενείς της μέχρι το δεύτερο βαθμό, αφαιρούνται από το δικό της εισόδημα.

4. Όταν οι σύζυγοι υποχρεούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 5, να υποβάλλουν κοινή δήλωση και όταν λόγω θανάτου του ενός από τους συζύγους υποβάλλονται χωριστές δηλώσεις, αν ο ένας από τους συζύγους δεν έχει φορολογούμενο εισόδημα ή αυτό είναι κατώτερο από το άθροισμα των ποσών που αφορούν τις δαπάνες της παρ. 1, το άθροισμα αυτών ή η διαφορά που προκύπτει δεν προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου.

Εξαιρετικώς, στις περιπτώσεις αυτές προστίθενται στις δαπάνες του άλλου συζύγου τα ποσά που αφορούν τα έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του ενός συζύγου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν μαζί του και τον βαρύνουν

Κατ’ εξαίρεση, στις περιπτώσεις αυτές προστίθενται στις δαπάνες του άλλου συζύγου τα ποσά που αφορούν τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης του ενός συζύγου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν μαζί του και τον βαρύνουν 

Η παράγραφος 4 του άρθρου 8 του νόμου 2238/1994 καταργήθηκε με την παράγραφο 1του άρθρου 27 του νόμου 3986/2011, ΦΕΚ Α’152/1.7.2011

5. Όταν ο ένας από τους συζύγους δεν έχει εισόδημα φορολογούμενο ή αυτό που έχει είναι κατώτερο από το ποσό της δαπάνης της παραγράφου 2 που αφορούν αυτόν προσωπικά και τα πρόσωπα που τον βαρύνουν, ολόκληρο το ποσό της δαπάνης ή η διαφορά προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου. Όταν η δαπάνη του ενός συζύγου είναι ανώτερη από το φορολογούμενο εισόδημα του, τότε η διαφορά που προκύπτει προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου.

6. Οι δαπάνες για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης των προσώπων, που αναφέρονται στο άρθ. 7 τα οποία συνοικούν με το φορολογούμενο και παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα εφτά τοις εκατό (67%) και πάνω, από νοητική καθυστέρηση, φυσική αναπηρία ή ψυχική πάθηση, με βάση τη γνωμάτευση της οικείας πρωτοβάθμιας υγειονομικής επιτροπής, που εδρεύει σε κάθε νομό είναι τυφλοί που είναι γραμμένοι στο γενικό μητρώο τυφλών, που τηρείται στην οικεία νομαρχία, στην περίπτωση κατά την οποία έχουν αποκτήσει ετήσιο εισόδημα πάνω από χίλια οκτακόσια ευρώ , κατά το ποσό που τα έξοδα αυτά υπερβαίνουν το πραγματικό φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο ετήσιο καθαρό εισόδημα των προσώπων αυτών, προστίθεται στις δαπάνες του φορολογουμένου τον οποίο βαρύνουν. Αν αυτός δεν έχει εισόδημα ή το εισόδημά του είναι κατώτερο από το άθροισμα των δαπανών των παραγράφων 1 και 2, το ποσό αυτό προστίθεται στις δαπάνες του άλλου συζύγου

7. Όσοι κατοικούν στην αλλοδαπή και αποκτούν εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα δεν δικαιούνται την έκπτωση της παραγράφου 2. Από τη διάταξη αυτή εξαιρούνται οι κάτοικοι των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα μεγαλύτερο του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματος τους.

8. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την αναγνώριση της συνδρομής των προϋποθέσεων για την αφαίρεση των ποσών των δαπανών που ορίζονται από το άρθρο αυτό 

Επίσης, με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα δικαιολογητικά τα οποία απαιτούνται για την απόδειξη του ποσοστού της αναπηρίας. Με τις αποφάσεις των προηγούμενων εδαφίων ορίζεται επίσης και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρμογή του άρθρου αυτού.

 

Σύμφωνα με την παράγραφο 15 του άρθρου 3 του νόμου 2873/2000 αντικαταστάθηκαν τα εδάφια εντός των " " της υποπερίπτωσης αα της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του νόμου 2238/1994.
Η φράση εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε με την φράση "τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242.
Η φράση εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε με την φράση "τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242.
Η φράση "τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε με την φράση "επτακόσια σαράντα (740) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242.
Η φράση εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε με την φράση "τετρακόσια σαράντα (440) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242.
Οι περιπτώσεις α, β και γ της παραγράφου 1 του άρθρου 8 αντικαταστάθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του νόμου 2753/1999, ΦΕΚ Α'249.Η περ. β’ είχε τροποποιηθεί από το άρθρο 12 παρ. 3 Ν. 2459/1997. Οι περιπτώσεις δ, ε, στ, ζ και θ σε β, γ, δ, ε, και στ αναριθμούνται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του νόμου 2753/1999, ΦΕΚ Α'249
Η υποπερίπτωση δδ προστέθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 3 του νόμου 2873/2000, ΦΕΚ Α'285. Η ισχύς των άνω διατάξεων της περίπτ.δδ΄ για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται αρχίζει από 1η Ιανουαρίου 2001 και μετά.
Το παραπάνω εδάφιο προστέθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 2396/2004, ΦΕΚ Α'253. (ισχύς από 1.1.2005 για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πργματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά)
Η περίπτωση α του άρθρου 8 του νόμου 2238/1994 καταργήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α'58/23.4.2010 (Με ην παρ. 1α του άρθρου 92 του Ν. 3842/10, ορίζεται ότι : «1. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του νόμου αρχίζει: α) Των άρθρων … 2 … από 1ης Ιανουαρίου 2010 για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά») Είχε αντικατασταθεί με την παράγραφο 9 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330/2002 (Ισχύς από 1.1.2003,  για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά)
Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 12 του νόμου 2459/1997, ΦΕΚ Α'17 αντικαταστάθηκε η περίπτωση γ της παραγράφου 1 του άρθρου 8 του νόμου 2238/1994.
Η φράση  "εξακοσίων χιλιάδων (600.000) δραχμών" αντικατασταθηκε από την φράση "χιλίων οκτακοσίων (1.800) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Το εδάφιο "Αν το συνολικό ποσό των εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης του φορολογουμένου και των λοιπών προσώπων που συνοικούν με αυτόν και τον βαρύνουν, αυτής της περίπτωσης, καθώς και της παραγράφου 6, δεν καλύπτεται από το συνολικό ετήσιο πραγματικό εισόδημα του φορολογουμένου και της συζύγου του, το υπόλοιπο που απομένει, μεταφέρεται για να αφαιρεθεί διαδοχικά, κατά το ποσό που απομένει κάθε φορά, στα δύο (2) επόμενα οικονομικά έτη, αθροιζόμενο με τα χρηματικά ποσά, τυχόν , άλλων εξόδων ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης σε αυτά τα έτη" αντικαταστάθηκε. σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του νόμου 2459/1997, ΦΕΚ Α'17 (Ισχύς από 1.1.1996).

Η περίπτωση γ καταργήθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 16 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330 (ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά

Καταργήθηκε ηπερίπτωση γ της παραγράφου 1 του άρθρου 8 με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α'58/23.4.2010 [Με ην παρ. 1α του άρθρου 92 του Ν. 3842/2010, ορίζεται ότι: «1. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του νόμου αρχίζει: α) Των άρθρων … 2 … από 1ης Ιανουαρίου 2010 για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά»]

Είχε προστεθεί συμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 του νόμου 3296/2004, ΦΕΚ Α'253 (Ισχύς από 1.1.2005 για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά).

Οι λέξεις "το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής (ΕΤΑΚΣ) " προστέθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 8 του νόμου 3775/2009, ΦΕΚ Α'122/21.7.2009

Με την παρ. 3 του άρθρου 8 του Ν. 3775/09, ορίζεται ότι: «Οι διατάξεις των παρ. 1 και 2 του άρθρου αυτού ισχύουν για δωρεές που πραγματοποιούνται από 1ης Ιανουαρίου 2009 και μετά» - Τα άρθρα 8 έως και 14 του ν. 3775/2009 καταρ­γούνται. Επενδυτικές προτάσεις που υποβλήθηκαν στην «Επενδύστε στην Ελλάδα Α.Ε.» κατ’ εφαρμογή του ως άνω νόμου αξιολογούνται, εντάσσονται στη Διαδικασία Στρατηγικών Επενδύσεων και αδειοδοτούνται κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου.

Παράγραφος 3 του άρθρου 25 του νόμου 3894/2010, ΦΕΚ Α'204/2.12.10 (Ισχύς ένα μήνα από τη δημοσίευση του 3894/2010)

Οι λέξεις "την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας" προστέθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του νόμου 3470/2006, ΦΕΚ Α'132 (Ισχύς για δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.2006
Το πρωτο και δεύτερο εδάφιο αντικαταστάθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330 (Ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά. Το πρώτο εδάφιο είχε αντικατασταθεί με την παράγραφο 1 του άρθρου 1 του νόμου 2579/1998, ΦΕΚ Α'31
Καταργήθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του νόμου 2459/1997, ΦΕΚ Α'17 (Ισχύς 1.1.1996)
Η περίπτωση δ αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 10 του νόμου 2992/2002, ΦΕΚ Α'54
Το εδάφιο εντός " "  αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 6 του άρθρου 3 του νόμου 2873/2000, ΦΕΚ Α'285 (Η ισχύς των εντός "" άνω διατάξεων για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται αρχίζει από 1η Ιανουαρίου 2001 και μετά)
Το παρακάτω εδάφιο εντός " " αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 7 του άρθρου 3 του νόμου 2873/2000, ΦΕΚ Α'285 (Η ισχύς των άνω εντός "" διατάξεων για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται αρχίζει από 1η Ιανουαρίου 2001 και μετά).
 Η φράση  "τις εκατό χιλιάδες (100.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε από την φράση "τα τριακόσια (300) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 6 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Το παρακάτω εδάφιο εντός " " προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 32 του νόμου 3296/2004, ΦΕΚ Α'253   Με την παρ. 4 του άρθρου 32 του Ν. 3296/04, ΦΕΚ-253 Α’ ορίζεται ότι : «Οι διατάξεις των τριών προηγούμενων παραγράφων ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2005, για τις δαπά΄νες που πραγματοποιούνται από την ημερομηνία αυτή και μετά.
Τα εδάφια (δέκατο τρίτο έως και το δέκατο έβδομο καταργήθηκαν σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 32 του νόμου  3296/2004.  Είχαν προστεθεί με την παράγραφο 5 του άρθρου 12 του νόμου 2459/1997.
Οι λέξεις "του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών" αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις "των δύο χιλιάδων εννιακοσίων πενήντα (2.950) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Οι λέξεις "του ενός εκατομμυρίου (1.000.000) δραχμών" αντικαταστάθηκαν με τις λέξεις "των δύο χιλιάδων εννιακοσίων πενήντα (2.950) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 7 του άθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Το παραπάνω εδάφιο προστέθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330 (Ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά
Η περίπτωση δ καταργήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α'58/23.4.2010

Με ην παρ. 1α του άρθρου 92 του Ν. 3842/10, ορίζεται ότι: «1. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του νόμου αρχίζει: α) Των άρθρων … 2 … από 1ης Ιανουαρίου 2010 για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά»

Τα εδάφια εντός " " προστέθηκαν με την παράγραφο 1 του άρθρου 4 του νόμου 2390/1996, ΦΕΚ Α'54
Το εδάφιο εντός " " αντικαταστάθηκε  με την παράγραφο 9 του άρθρου 3 του νόμου 2873/2000, ΦΕΚ Α'285
Η υποπερίπτωση εε καταργήθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του νόμου 2753/1999, ΦΕΚ Α'249
Το προτελευταίο εδάφιο της περίπτωσης ε προστέθηκε με την παράγραφο 12 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α΄330
Καταργήθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 1 του νόμου 2459/1997, ΦΕΚ Α'17
Η φράση "τρακοσίων χιλιάδων (300.000) δραχμών" αντικαταστάθηκε από τη φράση " εννιαοσίων (900) ευρώ με την παράγραφο 8 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Η φράση "δέκα χιλιάδων (10.000) δραχμών" αντικαταστάθηκε από τη φράση "των τριάντα (30) ευρώ" με την παράγραφο 9 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης στ προστέθηκε με την παράγραφο 17 του άρθρου 8 του νόμου 2873/2000, ΦΕΚ Α'285.Η πε΄ριπτωση στι καταργήθηκε με την παράγραφο 16 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002
Το πέμπτο εδάφιο της περίπτωσης στ αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 2 του νόμου 3522/2006, ΦΕΚ Α'276 (Ισχύς από 1η Ιανουαρίου 2007 για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά)
Η περίτπωση στ προστέθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 3 του άρθρου 2 του νόμου 3296/2004, ΦΕΚ Α'253
Η περίπτωση ζ καταργήθηκε με την παράγραφο 16 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330. Ισχύς απο 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά
Η φράση "του ενός εκατομμυρίου διακοσίων πενήντα χιλιάδων (1.250.000) δραχμών" αντικαταστάθηκε από την φράση "των τριών χιλιάδων εξακοσίων πενήντα (3.650) ευρώ" σύμφωνα με την παράγραφο 10 του άρθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Η παραπάνω πρόταση αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 24 του άρθρο 5 του νόμου 2892/2001, ΦΕΚ Α'46
Η περίπτωση ζ καταργήθηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 του νόμου 3522/2006, ΦΕΚ Α'276
Η περίπτωση η καταργήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α' 58/23.4.2010
Η περίπτωση Ι καταργήθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α' 58/23.4.2010
Η περίπτωση ια προστέθηκε με την παράγραφο 5 του άρθρου 20 του νόμου 3863/2010, ΦΕΚ Α'115/15.7.2010. Το άρθρο 20 του νόμου 3863/2010 αντικαταστάθηκε εκ νέου με το άρθρο 74 του νόμου 4144/2013
Η περίπτωση γ της παραγράφου 2 του άρθρου 8 αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 6 του άρθρου 1 του νόμου 2753/1999, ΦΕΚ Α'249
Η παράγραφος 3 τυο άρθρου 8 αντικαταστάθηκε σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του νόμου 3986/2011, ΦΕΚ Α'182/1.7.2011
Το τελυταίο εδάφιο της παραγράφου 4καταργήθηκε με την παράγραφο 16 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330 (Ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά
Το παραπάνω εδάφιο προστέθηκε με την παράγραφο 3 του άρθρου 7 του νόμου 3790/2009, ΦΕΚ Α'143/7.8.2009
Η παράγραφος 5 του άρθρου 8 αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του νόμου 3986/2011, ΦΕΚ Α'182/1.7.2011. Είχε τροποιηθεί με τους νόμους 2753/1999, 3091/2002 και 3790/2009 
Η φράση "εξακόσιες χιλιάδες (600.000) δραχμές" αντικαταστάθηκε από τη φράση " χίλια οκτακόσια ευρώ" με σύμφωνα με την παράγραφο 12 του άθρου 9 του νόμου 2948/2001, ΦΕΚ Α'242
Η παράγραφος 6 του άρθρου 8 καταργήθηκε με την παράγραφο 16 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330 (Ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά)
Η παράγραφος 7 του άρθρου 8 αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 27 του νόμου 3986/2011, ΦΕΚ Α'182/1.7.2011. Είχε τροποιηθεί με την παράγραφο 3 του άρθρου 2 του νόμου 3842/2010, ΦΕΚ Α'58/23.4.2010
Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 8 του άρθρου 8 αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 15 του άρθρου 2 του νόμου 3091/2002, ΦΕΚ Α'330, Ισχύς από 1.1.2003, για εισοδήματα που αποκτώνται ή δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την ημερομηνία αυτή και μετά