Ερώτηση
295ΑΑ. Θα ήθελα να θέσω το εξής ερώτημα: Επιχείρηση με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών ψεκασμού φυτών και αγρών απασχολεί αγρότες, οι οποίοι είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ και επιθυμούν από την επιχείρηση να τους ασφαλίσει με εργόσημο ως εργάτες γης. Μπορούν οι αμοιβές των εργατών να καταχωρηθούν στο βιβλίο εσόδων - εξόδων Β' κατηγορίας; Μήπως πρέπει να εκδοθούν αποδείξεις επαγγελματικών δαπανών;
Απάντηση
Σχετικά με το εργόσημο των εργατών γης σας παραθέτουμε την εγκύκλιο 9/2011 του ΟΓΑ με θέμα: Εφαρμογή Εργοσήμου - Ασφάλιση στον ΟΓΑ των αυτοτελώς απασχολουμένων εργατών γης.
“Σας γνωρίζουμε, ότι με τις διατάξεις των άρθρων 20 έως και 24 του ν. 3863/2010 (ΦΕΚ 115 Α) «Νέο Ασφαλιστικό Σύστημα και συναφείς διατάξεις, ρυθμίσεις στις εργασιακές σχέσεις», όπως αντικαταστάθηκαν και συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 76 του ν.3996/2011 (ΦΕΚ 170 Α), θεσπίστηκε το εργόσημο για την καταβολή της αμοιβής και των ασφαλιστικών εισφορών ορισμένων κατηγοριών εργαζομένων, μεταξύ των οποίων και οι εργάτες γης.
Με την υπ’ αριθ. 14913/343/Φ10034/27.6.2011 (ΦΕΚ 1586 Β) Απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίστηκαν οι προδιαγραφές, η διαδικασία έκδοσης και εξαργύρωσης του εργοσήμου και τα λοιπά ειδικότερα θέματα που αφορούν στις συναλλαγές εργοσήμου.
Με την παρούσα εγκύκλιο, σας κοινοποιούμε τις ως άνω διατάξεις, σας παρέχουμε γενικές πληροφορίες για το εργόσημο και σας ενημερώνουμε για το νέο θεσμικό πλαίσιο ασφάλισης στον ΟΓΑ των αυτοτελώς απασχολουμένων εργατών γης, την εφαρμογή του εργοσήμου στον ΟΓΑ και τη διαδικασία ένταξης στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, των εργατών γης.
Ι. ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΕΡΓΟΣΗΜΟΥ
Φύση εργοσήμου – Γενική περιγραφή διαδικασίας
Σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις, για την αμοιβή και παρακράτηση εισφορών των προσώπων που ορίζονται στο ν.3863/2010 (μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται και οι εργάτες γης), τηρείται στο εξής, υποχρεωτικά, διαδικασία έκδοσης και εξαργύρωσης ειδικής επιταγής «εργόσημο». Υπόχρεος έκδοσης του εργοσήμου είναι κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που δέχεται ή χρησιμοποιεί τις εργασίες ή υπηρεσίες των ανωτέρω προσώπων. Δικαίωμα εξαργύρωσης έχει αποκλειστικά ο αποδέκτης του εργοσήμου.
Το εργοσήμο αντικαθιστά, κατά τρόπο αποκλειστικό, την αποζημίωση των ως άνωα πασχολουμένων με οποιαδήποτε απευθείας δοσοληψία χρηματικής φύσης. Κατά την εξαργύρωση του εργοσήμου παρακρατείται μέρος της αναγραφόμενης αξίας έναντι ασφαλιστικών εισφορών και αποδίδεται στον ασφαλιστικό φορέα κάλυψης του απασχολούμενου.
Στη φυσική του μορφή, το εργόσημο φέρει συγκεκριμένα στοιχεία για τον εκδότη, τον ασφαλιστικό φορέα, την ονομαστική αξία και την κράτηση υπέρ του ασφαλιστικού φορέα, το φορέα έκδοσης, την ημερομηνία έκδοσης, την ημερομηνία λήξης και την ημερομηνία εξόφλησης. Επίσης, φέρει μοναδικό αριθμό που χαρακτηρίζει μονοσήμαντα το συγκεκριμένο εργόσημο και εγγυάται τη γνησιότητα αυτού.
Κατά την έκδοση του εργοσήμου παράγονται δύο στελέχη. Το ένα από αυτά
κρατείται και φυλάσσεται, προαιρετικά, από τον εργοδότη ως αποδεικτικό πληρωμής και για την απόλαυση οικονομικών ελαφρύνσεων που προβλέπονται στο ν. 3863/2010, ενώ το δεύτερο αποδίδεται από τον εργοδότη στον απασχολούμενο ως μέσο εξαργύρωσης, αλλά και ως, προαιρετικό, αποδεικτικό απασχόλησης.
Η έκδοση και η εξαργύρωση εργοσήμου γίνεται από τους συμβεβλημένους φορείς υπηρεσιών πληρωμής, για λογαριασμό του αρμόδιου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης, ο οποίος και αναγράφεται ευκρινώς επί του εργοσήμου (ΟΓΑ ή ΙΚΑ).
Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος τηρεί τραπεζικό λογαριασμό στην εκδότρια τράπεζα, μπορεί να διενεργείται από τον εργοδότη ειδική συναλλαγή «εργοσήμου», με κατάθεση της αμοιβής του εργαζόμενου στο λογαριασμό του.
Ακύρωση – Επανέκδοση - Περιορισμοί
Το ποσό του εργοσήμου δεν μπορεί να είναι μικρότερο των πέντε (5) ευρώ. Ο χρόνος ισχύος του ορίζεται στους τέσσερεις (4) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του. Μετά τη λήξη της περιόδου αυτής το εργόσημο δε μπορεί να εξαργυρωθεί από τον εργαζόμενο.
Εργόσημο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη μπορεί να ακυρωθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία έκδοσής του.
Μετά τη λήξη ισχύος του, το εργόσημο ακυρώνεται αυτομάτως από το φορέα έκδοσης και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη για πληρωμή ή να εξαργυρωθεί από τον εργαζόμενο.
Εργόσημο που δεν έχει χρησιμοποιηθεί από τον εργοδότη μπορεί να ακυρωθεί και να επιστραφεί το ποσό του στον εργοδότη αποκλειστικά από το φορέα έκδοσης, εντός του προβλεπόμενου χρόνου ακύρωσης, σε σημεία στα οποία είναι εφικτή η επιβεβαίωση της ταυτότητάς του (όχι μέσω Αυτόματων Μηχανημάτων Πληρωμών ΑΜΠ, ΑΤΜ, κ.λπ.), και υπό την προϋπόθεση ότι θα προσκομιστούν στο φορέα έκδοσης και τα δύο στελέχη του εργοσήμου (αντίτυπα για τον εργοδότη και τον εργαζόμενο).
Σε περίπτωση απώλειας ή καταστροφής εργοσήμου που δεν έχει εξαργυρωθεί, μόνο ο εργοδότης έχει δικαίωμα να ζητήσει την επανέκδοση του εργοσήμου υποβάλλοντας σχετικό αίτημα στον φορέα έκδοσης καθώς και επίσημη δήλωση απώλειας.
Κυρώσεις – Φορολογικές ελαφρύνσεις (άρθρο 24 και άρθρο 20 παρ. 5 του Ν.3863/2010)
Η παράβαση των διατάξεων περί εργοσήμου και η μη πληρωμή με εργόσημο συνεπάγεται πρόστιμο ίσο με το 50πλάσιο του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη της 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, το οποίο επιβάλλεται από τον αρμόδιο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης.
Οι ετήσιες καταβληθείσες εισφορές εκπίπτουν κατά τα 2/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργοδότη και κατά το 1/3 από το φορολογητέο εισόδημα του εργαζομένου. Ως δικαιολογητικό για την έκπτωση συνυποβάλλεται με τη φορολογική δήλωση η ετήσια απολογιστική κατάσταση που αποστέλλεται από το Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης στον εργοδότη και στον εργαζόμενο.
II. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΗΜΟΥ ΣΤΟΝ ΟΓΑ - ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΣΤΟΝ ΟΓΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΓΗΣ
1. Ασφάλιση στον ΟΓΑ με εργόσημο των εργατών γης
Όσον αφορά στον ΟΓΑ, το εργόσημο εφαρμόζεται στους εργάτες γης (ημεδαπούς,αλλοδαπούς), που απασχολούνται σε γεωργικές/κτηνοτροφικές επιχειρήσεις – εκμεταλλεύσεις (ατομικές ή με μορφή Ο.Ε. – Ε.Ε.) και οι οποίοι ασφαλίζονται στον ΟΓΑ ως αυτοτελώς απασχολούμενοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27 του Ν. 2639/98.
Παράθεση της σχετικής νομοθεσίας (δεν περιλαμβάνεται στο κείμενο της εγκυκλίου)
Ν. 2639/98 - Άρθρο 27
Από την ισχύ του παρόντος νόμου τα αναφερόμενα στο πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου μόνου του ν.δ. 4362/1964 (ΦΕΚ 149 Α.) πρόσωπα ασφαλίζονται στον Ο.Γ.Α., εξαιρούμενα της ασφάλισης του Ι.Κ.Α.. [...]
Ν.Δ. 4362/1964 - Άρθρον μόνον.
1. Από της ισχύος του παρόντος, υπάγονται εις την ασφάλισιν του ΙΚΑ, δι` άπαντας τους Κλάδους ασφαλίσεως, κατά την διέπουσαν το ΙΚΑ νομοθεσίαν, οι επί μισθώ ή ημερομισθίω εις χρήμα ή εις είδος απασχολούμενοι εις τας εν εδαφ. α, β, και γ, της παρ. 2 του άρθρου 2 του Ν. 4169/1961 αναφερομένας επιχειρήσεις, εφ` όσον η απασχόλησις λαμβάνει χώραν εντός περιοχής εις την οποίαν είχεν επεκταθή η ασφάλισις του ΙΚΑ μέχρι της 30 Ιουνίου 1962.
Επίσης υπάγονται στην ασφάλιση του ΙΚΑ κατά τη νομοθεσία αυτού, οι απασχολούμενοι κατ` επάγγελμα σε γεωργικές εργασίες για λογαριασμό γεωργικών επιχειρήσεων και εκμεταλλεύσεων που λειτουργούν με μορφή ανώνυμων εταιρειών ή εταιρειών περιορισμένης ευθύνης ή έχουν ως αντικείμενο την ανθοκηπουρική, ανεξάρτητα από νομική μορφή. [...]
Ν. 4169/1961- άρθρο 2
[...] 2. Ειδικώτερον εις την ασφάλισιν, κατά την έννοιαν της προηγουμένης παραγράφου 1, υπάγονται:
α) οι ιδιοκτήται γεωργικών εκμεταλεύσεων, ιδία αγρών, λειβαδιών, φυτειών, δασικών εκτάσεων, εφ` όσον εκμεταλλεύονται ταύτας προς παραγωγικούς σκοπούς, ιδίω αυτών ονόματι και δια προσωπικής αυτών εργασίας (χειρονακτικής ή συστηματικής αυτεπιστασίας)
β) οι ιδίω αυτών ονόματι και δια προσωπικής αυτών εργασίας εκμεταλλευόμενοι τας εν εδαφίω α` της παρούσης παραγράφου γεωργικάς εκμεταλλεύσεις.
γ) οι κτηνοτρόφοι, ιδιοκτήται ή εκμεταλλευταί ζωοκομικών, κτηνοτροφικών ή συναφών επιχειρήσεων υπο τας αυτάς ως ανωτέρω προϋποθέσεις.
Στο εξής, η ασφάλιση των προσώπων αυτών θα γίνεται αποκλειστικά – και υποχρεωτικά – βάσει των διατάξεων περί εργοσήμου.
Επισημαίνουμε, ότι σύμφωνα με τις νέες διατάξεις (παρ. 1 του άρθρου 22 του ν. 3863/2010), οι εργάτες γης ασφαλίζονται στον ΟΓΑ ανεξαρτήτως των ημερών εργασίας τους ανά έτος, ασφαλίζονται δηλαδή ακόμη και αν απασχολούνται περιστασιακά.
Επίσης, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 22 του ως άνω νόμου, οι διατάξεις του άρθρου 34 του ν. 1140/1981 δεν έχουν εφαρμογή στην περίπτωση των εργατών γης, δηλαδή οι εν λόγω απασχολούμενοι ασφαλίζονται στον ΟΓΑ, ανεξαρτήτως αν είναι ασφαλισμένοι ή λαμβάνουν σύνταξη από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης.
Ακόμη επισημαίνουμε, ότι οι διατάξεις του εργοσήμου δεν έχουν εφαρμογή στα πρόσωπα που ασφαλίζονται στον ΟΓΑ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 3232/2004, όπως ισχύει, δηλ. στους απασχολούμενους με αμοιβή στην πρωτογενή αγροτική δραστηριότητα σε επιχειρήσεις με μορφή Α.Ε. και ΕΠΕ, στους απασχολούμενους σε κτηνοτροφικές επιχειρήσεις –εκμεταλλεύσεις ενσταυλισμένου τύπου (βουστάσια, ιπποφορβεία, πτηνοτροφεία, χοιροτροφεία, μονάδες εκτροφής αιγοπροβάτων και παρεμφερείς προς αυτά επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις) καθώς και στους αλιεργάτες της παράκτιας και μέσης αλιείας.”
2. Υπολογισμός Χρόνου Ασφάλισης (παρ. 3, 4 και 5 του άρθρου 22 του Ν.3863/2010)
Οι ημέρες εργασίας των εργατών γης υπολογίζονται ανά έτος με βάση τις αμοιβές τους (τις οποίες έχουν λάβει με εργόσημο) και προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των καταβληθεισών εντός του έτους αμοιβών δια του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη τής 31ης Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους, θεωρούνται δε ως πραγματοποιηθείσες κατά το μήνα εξόφλησης των εργοσήμων.
Οι απασχολούμενοι που έχουν πραγματοποιήσει 150 ημέρες εργασίας και άνω κατ’ έτος –υπολογισθείσες σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις - ασφαλίζονται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος.
Για τους εργαζόμενους που έχουν πραγματοποιήσει ημέρες εργασίας λιγότερες των 150 κατ’έτος - υπολογισθείσες σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις -, ο χρόνος ασφάλισής τους υπολογίζεται σε μήνες, οι οποίοι προκύπτουν από τη διαίρεση του συνόλου των ημερών εργασίας δια του 25. Υπόλοιπο ημερών εργασίας άνω των 12, ανά έτος, λογίζεται ως μήνας.
Όλοι οι ως άνω ασφαλιζόμενοι κατατάσσονται αυτεπάγγελτα, για κάθε έτος απασχόλησής τους, στη μεγαλύτερη δυνατή ασφαλιστική κατηγορία του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης, ανάλογα με το συνολικό ύψος των εισφορών που έχουν καταβάλει εντός του έτους.
Ημέρες εργασίας άνω των 300 κατά έτος, υπολογισθείσες κατά τα ανωτέρω, δεν λαμβάνονται υπόψη και δεν μεταφέρονται σε άλλο έτος.
Συνεπώς, στο εξής, ο χρόνος ασφάλισης στον ΟΓΑ των εργατών γης θα υπολογίζεται ανά έτος και αποκλειστικά και μόνο με βάση τις συνολικές αμοιβές που θα έχουν λάβει με εργόσημο εντός του έτους, θα προκύπτει δε από τον παρακάτω τρόπο υπολογισμού:
Σύνολο αμοιβών έτους
Ημέρες ασφάλισης έτους=------------------------------------------------------
Ημερομίσθιο Ανειδ.εργάτη (Η.Α.Ε)
31ης - 12ου - προηγούμενου έτους
- Στην περίπτωση που οι ημέρες ασφάλισης είναι 150 και άνω, ο απασχολούμενος ασφαλίζεται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος (12 μήνες).
- Στην περίπτωση που οι ημέρες ασφάλισης είναι κάτω των 150, οι μήνες ασφάλισης του έτους, προκύπτουν ως εξής:
Ημέρες ασφάλισης έτους
Μήνες ασφάλισης έτους =----------------------------------
25
3. Ασφαλιστικές Εισφορές (παρ. 6 και 6Α του άρθρου 22 του ν. 3863/2010)
Οι παρακρατούμενες εισφορές για εργόσημα του ΟΓΑ (για τους εργάτες γης) έχουν οριστεί σε ποσοστό 10% επί του ποσού του εργοσήμου.
Οι ασφαλιστικές εισφορές για τους μήνες ασφάλισης κάθε έτους, υπολογίζονται με βάση τα ποσά ασφαλιστικών εισφορών που ισχύουν κατά το συγκεκριμένο έτος, ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία του απασχολούμενου. Οι ασφαλιστικές εισφορές κάθε έτους εξοφλούνται από τα ποσά που έχουν παρακρατηθεί, εντός του έτους, από τα εργόσημα του απασχολούμενου.
Επίσης, ισχύουν τα ακόλουθα ανάλογα με το αν ο εργαζόμενος ασφαλίζεται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος ή μέχρι πέντε (5) μήνες ετησίως:
Ασφάλιση στον ΟΓΑ ολόκληρο το έτος (ασφάλιση 150 ημερών και άνω ετησίως).
Στην περίπτωση των απασχολουμένων που ασφαλίζονται στον ΟΓΑ για ολόκληρο το έτος (δηλ. έχουν εντός του έτους 150 ημέρες εργασίας και άνω) και εφόσον τα παρακρατούμενα εντός του έτους ποσά δεν επαρκούν για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών ολόκληρου του έτους, οι υπόλοιπες οφειλόμενες για το έτος αυτό εισφορές καταβάλλονται υποχρεωτικά.
Για την καταβολή των υπόλοιπων οφειλόμενων εισφορών θα αποστέλλεται από τον ΟΓΑ στον ασφαλισμένο, στις αρχές του επόμενου έτους, ειδική ειδοποίηση καταβολής εισφορών.
Ασφάλιση στον ΟΓΑ μέχρι 5 μήνες το έτος (ασφάλιση κάτω των 150 ημερών ετησίως).
Στην περίπτωση των απασχολουμένων με χρόνο ασφάλισης κάτω των έξι (6) μηνών ετησίως, εάν τα παρακρατηθέντα εντός του έτους ποσά δεν επαρκούν για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών των μηνών ασφάλισης του έτους, ισχυροί μήνες ασφάλισης θεωρούνται μόνο οι εξοφλημένοι μήνες και δεν αναζητούνται από
τον ΟΓΑ οι εισφορές για τους υπόλοιπους μη εξοφλημένους μήνες του έτους. Οι εισφορές αυτές (για τους μη εξοφλημένους μήνες) μπορούν να εξοφληθούν, σύμφωνα με τα ισχύοντα κατά το χρόνο καταβολής ποσά εισφορών, μόνο κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου, η οποία πρέπει να υποβληθεί πριν από την επέλευση ασφαλιστικού κινδύνου.
Πλεονάζουσες παρακρατηθείσες με εργόσημο ασφαλιστικές εισφορές. Ποσά εισφορών που έχουν παρακρατηθεί με εργόσημο δεν επιστρέφονται σε καμία περίπτωση. Τυχόν πλεονάζουσες ανά έτος παρακρατηθείσες εισφορές δεν
μεταφέρονται σε άλλο έτος, ούτε συμψηφίζονται με οφειλόμενες εισφορές ή άλλες οφειλές του απασχολούμενου στον ΟΓΑ. Ο ασφαλισμένος όμως κατατάσσεται, αυτεπαγγέλτως, σε μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία - τη μεγαλύτερη δυνατή - εφόσον οι παρακρατηθείσες εισφορές επαρκούν για την εξόφληση των εισφορών μεγαλύτερης κατηγορίας.
Στις περιπτώσεις που ο εργάτης γης είναι κατά το ίδιο έτος ασφαλισμένος του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών ως αυτοτελώς απασχολούμενος (για άλλες ασφαλιζόμενες στον ΟΓΑ εργασίες π.χ. ως αγρότης), οι παρακρατηθείσες με εργόσημο εισφορές συμψηφίζονται με το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών του για το ίδιο έτος. Τυχόν πλεονάζουσες για το έτος αυτό εισφορές δεν επιστρέφονται, αλλά ο ασφαλισμένος κατατάσσεται σε μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία, ανάλογα με το σύνολο των καταβληθεισών εισφορών.
III. ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ - ΕΞΑΡΓΎΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΗΜΟΥ
1. Διάθεση εργοσήμου
Η διάθεση του εργοσήμου θα αρχίσει από τα ΕΛ.ΤΑ στις 12-9-2011 και θα ακολουθήσουν σταδιακά οι Τράπεζες.
Η συναλλαγή έκδοσης – εξαργύρωσης του εργοσήμου θα γίνεται στα ταμεία των καταστημάτων των φορέων έκδοσης εργοσήμου. Συμπληρωματικά, ορισμένοι φορείς έκδοσης θα διαθέτουν εργόσημα και από εναλλακτικά δίκτυα εξυπηρέτησης (web banking, κ.λπ).
Πληροφορίες για την έκδοση – εξαργύρωση του εργοσήμου μπορούν να παίρνουν οι ενδιαφερόμενοι και από τους φορείς έκδοσης του εργοσήμου.
Σημειώνεται ότι προς το παρόν ο φορέας εξαργύρωσης δεν μπορεί να είναι διαφορετικός από το φορέα έκδοσης.
2. Έκδοση εργοσήμου
Ο εργοδότης – κτηματίας, κάτοχος γεωργικής – κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης, απευθύνεται στο φορέα έκδοσης του εργοσήμου, δηλώνει τον ΑΜΚΑ του και τον ΑΦΜ του και αγοράζει εργόσημο το ποσό του οποίου αντιστοιχεί στην αμοιβή του εργαζόμενου, όπως αυτή έχει συμφωνηθεί μεταξύ τους, για την παρεχόμενη εργασία.
Ειδικά για την έκδοση εργοσήμου από ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες (Ο.Ε., Ε.Ε.), που απασχολούν εργάτες γης, η αγορά του εργοσήμου γίνεται με τον ΑΜΚΑ τού εκπροσώπου της εταιρείας και τον ΑΦΜ της εταιρείας.
Κατά τη συναλλαγή ο εργοδότης πρέπει, απαραιτήτως, να δηλώσει ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει εργόσημο για απασχόληση εργάτη γης.
Ο φορέας έκδοσης προβαίνει στην έκδοση του εργοσήμου σε δύο (2) αντίτυπα (ένα για τον εργοδότη και ένα για τον εργαζόμενο).
Μετά την ολοκλήρωση της παρεχόμενης εργασίας, ο εργοδότης παραδίδει στον εργαζόμενο, ως αμοιβή, το αντίτυπο για τον εργαζόμενο, αφού συμπληρώσει στο δικό του αντίτυπο τα στοιχεία του εργαζομένου (ΑΜΚΑ και/ή ονομαστικά στοιχεία) και την ημερομηνία πληρωμής, ο δε εργαζόμενος υπογράφει επί του αντιτύπου για τον εργοδότη, επιβεβαιώνοντας την πληρωμή του με εργόσημο.
Σημειώνεται, ότι η ονομαστική αξία του εργοσήμου δεν μπορεί να είναι μικρότερη των πέντε (5)ευρώ.
Διευκρινίζεται ακόμη, ότι δεν είναι απαραίτητο να εκδίδεται ξεχωριστό εργόσημο για κάθε ημέρα εργασίας. Π.χ. εργοδότης που έχει συμφωνήσει να απασχολήσει εργαζόμενο για τρεις (3) ημέρες, μπορεί να εκδώσει ένα εργόσημο ποσού ίσου με το σύνολο της αμοιβής του εργαζόμενου και για τις τρεις (3) ημέρες εργασίας.
3. Εξαργύρωση εργοσήμου
Η εξαργύρωση του εργοσήμου γίνεται, απαραιτήτως, εντός του χρόνου ισχύος του εργοσήμου, ο οποίος, όπως προαναφέραμε, έχει οριστεί στους τέσσερεις (4) μήνες. (Επί του εργοσήμου αναγράφεται η ημερομηνία λήξης.) Ο εργαζόμενος, έχοντας μαζί του α) το έντυπο του εργοσήμου, β) την ταυτότητά του ή το διαβατήριό του ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης και γ) τη βεβαίωση απόδοσης ΑΜΚΑ ή την κάρτα του ΑΜΚΑ, απευθύνεται στον πιστωτικό φορέα που εξέδωσε το εργόσημο.
Ο πιστωτικός φορέας, μετά την ταυτοποίηση και τον έλεγχο των στοιχείων, καταβάλει στον ενδιαφερόμενο το καθαρό πληρωτέο ποσό που προκύπτει μετά την παρακράτηση, για ασφαλιστικέςεισφορές, ποσοστού 10% επί της αξίας του εργοσήμου.
Προσοχή: Στην περίπτωση που είτε ο εργοδότης είτε ο εργαζόμενος δεν έχουν ΑΜΚΑ, θα πρέπει πριν από τη συναλλαγή με τον πιστωτικό φορέα, να φροντίσουν να τους αποδοθεί ΑΜΚΑ. (Η απόδοση γίνεται από όλα τα ΚΕΠ της χώρας και τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένων – ΚΕΑ - των ασφαλιστικών φορέων.)
Επίσης, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ελέγξουν τα ατομικά τους στοιχεία που αναγράφονται στη βεβαίωση απόδοσης ΑΜΚΑ και εάν δεν είναι σωστά καταχωρημένα θα πρέπει να φροντίσουν να διορθωθούν. (Η διόρθωση των στοιχείων του ΑΜΚΑ γίνεται επίσης από όλα τα ΚΕΠ και ΚΕΑ).
4. Επισημάνσεις – Τι πρέπει να προσέχουν ο εργοδότης και ο εργαζόμενος
· Για την έκδοση - αγορά του εργοσήμου είναι απαραίτητη η δήλωση του ΑΜΚΑ και του ΑΦΜ του εργοδότη.
· Για την εξαργύρωση του εργοσήμου ο εργαζόμενος απευθύνεται στον πιστωτικό φορέα που εξέδωσε το εργόσημο έχοντας απαραιτήτως μαζί του α) το έντυπο του εργοσήμου, β)την ταυτότητά του ή το διαβατήριό του ή άλλο στοιχείο ταυτοποίησης και γ) τη βεβαίωση απόδοσης του ΑΜΚΑ του ή την κάρτα του ΑΜΚΑ του.
· Ο εργοδότης κατά την αγορά εργοσήμου για εργάτη γης, πρέπει να δηλώνει ότι το εργόσημο εκδίδεται για λογαριασμό του ΟΓΑ (για απασχόληση εργάτη γης).
· Κάθε εργόσημο ισχύει για τέσσερεις (4) μήνες από την ημερομηνία έκδοσής του. Συνεπώς ο εργαζόμενος θα πρέπει να ελέγχει, κατά την παραλαβή του, την ημερομηνία λήξης του και να το εξαργυρώνει εγκαίρως για να μη χάσει την αμοιβή του. Η ημερομηνία λήξης αναγράφεται επί του εργοσήμου.
· Η εξαργύρωση του εργοσήμου από τον εργαζόμενο πρέπει να γίνεται χωρίς καθυστερήσεις και, εφόσον αυτό είναι εφικτό, εντός του μήνα της απασχόλησης.
· Στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν θα χρησιμοποιήσει το εργόσημο, έχει τη δυνατότητα να το ακυρώσει εντός τριών (3) μηνών από την έκδοσή του. Η ακύρωση γίνεται από το φορέα έκδοσης, με την προσκόμιση και των δύο αντιτύπων του εργοσήμου.
· Ο εργοδότης και ο εργαζόμενος δικαιούνται φορολογικές ελαφρύνσεις από τις καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, βάσει σχετικής βεβαίωσης που θα τους αποστέλλεται από τον Ο.Γ.Α.
IV. ΕΓΓΡΑΦΗ (ΕΝΤΑΞΗ) ΣΤΑ ΜΗΤΡΩΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΟΓΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΓΗΣ
Η εγγραφή στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών των εργατών γης, η επανεγγραφή τους σε περίπτωση διακοπής της ασφάλισής τους καθώς και η συνέχιση της ασφάλισης των ήδη εγγεγραμμένων, θα γίνεται πλέον με βάση τις ημέρες εργασίας τους με εργόσημο. (Βλ. ανωτέρω κεφ. II.2 ).
Προσοχή: Σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι, εγγεγραμμένος στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης, με εφαρμογή των διατάξεων περί εργοσήμου, δεν έχει απασχοληθεί ως εργάτης γης, οι βάσει των εργοσήμων του υπολογισθείσες ημέρες εργασίας δεν θα λαμβάνονται υπόψη για ασφάλισή του στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης και οι παρακρατηθείσες εισφορές δεν θα επιστρέφονται.
1. Υποβολή Δελτίου Απογραφής - Δικαιολογητικά για την Απογραφή των εργατών γης και την απόδοση Αριθμού Μητρώου Ασφαλισμένου ΟΓΑ.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη γέννηση οιουδήποτε δικαιώματος των παραπάνω προσώπων από τον ΟΓΑ, είναι η εγγραφή τους στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών.
Τα πρόσωπα που απασχολούνται για πρώτη φορά, ως εργάτες γης, εφόσον δεν έχουν εγγραφεί στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης για την άσκηση άλλου επαγγέλματος, θα πρέπει απαραιτήτως, εντός εξαμήνου από την έναρξη της απασχόλησής τους, να υποβάλουν Δελτίο Απογραφής και Επιλογής Ασφαλιστικής Κατηγορίας, προκειμένου να εγγραφούν στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου.
Διευκρίνιση: Εάν έχουν εγγραφεί στα Μητρώα Ασφαλισμένων - είτε εξακολουθούν να παραμένουν εγγεγραμμένοι είτε έχει διακοπεί η ασφάλισή τους - δεν απαιτείται η υποβολή Δελτίου Απογραφής (βλ. παρακάτω επανεγγραφή).
Αρμόδιος για τη συμπλήρωση του Δελτίου Απογραφής είναι ο Ανταποκριτής ΟΓΑ του τόπου μόνιμης κατοικίας του αιτούντος (βλ. κατωτέρω πώς αποδεικνύεται η μόνιμη κατοικία).
Επί του δελτίου Απογραφής θα πρέπει να αναγράφεται οπωσδήποτε ο ΑΜΚΑ του ενδιαφερομένου. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος δεν έχει ΑΜΚΑ θα πρέπει πρώτα να φροντίσει για την έκδοση ΑΜΚΑ και μετά να συμπληρωθεί το Δελτίο Απογραφής.
Ως μήνας έναρξης της ασφάλισης θα τίθεται ο μήνας της πρώτης εξαργύρωσης εργοσήμου.
Τα δικαιολογητικά που θα πρέπει να συνυποβάλλονται με το Δελτίο Απογραφής είναι τα παρακάτω :
α) Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση του αιτούντος συμπληρωμένη στο νέο έντυπο, υπόδειγμα του οποίου επισυνάπτεται στην παρούσα εγκύκλιο.
Η Αίτηση - Υπεύθυνη Δήλωση θα πρέπει να είναι υπογεγραμμένη από τον αιτούντα και θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής από τον Ανταποκριτή του ΟΓΑ.
β) Επικυρωμένο φωτοαντίγραφο και των δύο όψεων του δελτίου ταυτότητας του αιτούντος (ή του διαβατηρίου του).
γ) Σε περίπτωση που ο αιτών είναι υπήκοος τρίτης χώρας, απαιτείται επικυρωμένο φωτοαντίγραφο της άδειας διαμονής του για εργασία, η οποία πρέπει να είναι σε ισχύ ή, στην περίπτωση που έχει λήξει, φωτοαντίγραφο της άδειας διαμονής και βεβαίωση τύπου Α ότι έχουν κατατεθεί δικαιολογητικά για την ανανέωσή της.
- Οι Βορειοηπειρώτες πρέπει να υποβάλλουν επικυρωμένο φωτοαντίγραφο του Ειδικού Δελτίου Ταυτότητας Ομογενούς.
- Οι υπήκοοι κρατών - μελών της Ε.Ε. πρέπει να υποβάλλουν επικυρωμένο, φωτοαντίγραφο της βεβαίωσης εγγραφής πολίτη Ε.Ε.
δ) Δικαιολογητικά από τα οποία θα προκύπτει η μόνιμη κατοικία του αιτούντος (ενοικιαστήριο, πρόσφατο λογαριασμό ΔΕΗ, τηλεφώνου κ.λπ).
Το δικαιολογητικό αυτό δεν είναι απαραίτητο αν ο Αρμόδιος Ανταποκριτής ΟΓΑ έχει προσωπική αντίληψη για τη μόνιμη κατοικία του αιτούντος.
2. Συνέχιση της ασφάλισης στα Μητρώα Ασφαλισμένων του ΟΓΑ των εργατών γης.
Προκειμένου να συνεχιστεί η ασφάλιση των ήδη εγγεγραμμένων στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης εργατών γης, θα πρέπει να εξακολουθήσουν να απασχολούνται ως εργάτες γης και να αμείβονται, όπως ο νόμος ορίζει, με εργόσημο.
Σε αντίθετη περίπτωση θα διακοπεί η ασφάλισή τους στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Ειδικά για το Β΄εξάμηνο του 2011, οι ήδη εγγεγραμμένοι στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης που θα εξακολουθήσουν μέχρι 31-12-2011 να απασχολούνται κατά κύριο επάγγελμα ως εργάτες γης, θα παραμείνουν εγγεγραμμένοι στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου για ολόκληρο το Β΄ εξάμηνο του 2011 (ανεξαρτήτως των ημερών ασφάλισής τους με εργόσημο κατά το διάστημα από 12-9-2011 μέχρι 31-12-2011). Οι εισφορές που θα παρακρατηθούν μέσω εργοσήμου το διάστημα αυτό, θα πιστωθούν στη μερίδα τους και θα συμψηφιστούν με τις ασφαλιστικές εισφορές του Β΄ εξαμήνου του 2011.
3. Επανεγγραφή στα Μητρώα Ασφαλισμένων του ΟΓΑ των εργατών γης.
Για την επανεγγραφή στα Μητρώα Ασφαλισμένων του Κλάδου Κύριας Ασφάλισης των εργατών γης που υπήρξαν ασφαλισμένοι στο παρελθόν (είτε ως εργάτες γης, είτε για άλλο ασφαλιστέο στον ΟΓΑ επάγγελμα, π.χ. ως αγρότες) δεν απαιτείται η υποβολή νέου Δελτίου Απογραφής. Η ασφάλιση των απασχολουμένων αυτών θα ενεργοποιείται με την πρώτη εξαργύρωση εργοσήμου. Σε περίπτωση όμως που έχουν αλλάξει τα προσωπικά τους στοιχεία ή η διεύθυνση κατοικίας τους ή επιθυμούν να αλλάξουν ασφαλιστική κατηγορία θα πρέπει να υποβάλουν έντυπο Κ4 με τα νέα στοιχεία τους ή τη νέα ασφαλιστική κατηγορία που επιλέγουν.
4. Εκκρεμείς αιτήσεις εργατών γης, για εγγραφή στα Μητρώα Ασφαλισμένων του ΟΓΑ.
Στις περιπτώσεις που εκκρεμούν Αιτήσεις - Δελτία Απογραφής εργατών γης, για οποιονδήποτε λόγο, είτε στον Ανταποκριτή του ΟΓΑ είτε στον ΟΓΑ, θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι, για τα έτη απασχόλησής τους μέχρι και το 2011, να προσκομίσουν τα μέχρι σήμερα ισχύοντα δικαιολογητικά που αναφέρονται στην εγκύκλιό μας με αριθμό 8/2009.
Με την ευκαιρία, σας υπενθυμίζουμε τις οδηγίες τού κεφ. 3.6 της εγκυκλίου μας με αριθ. 9/2007 και παρακαλούμε, όλα τα Δελτία Απογραφής που εκκρεμούν στους Ανταποκριτές ΟΓΑ άνω του εξαμήνου να διαβιβαστούν άμεσα στον ΟΓΑ (Κεντρική Υπηρεσία ή αρμόδιο Υποκατάστημα του ΟΓΑ) με το συνημμένο στην ως άνω εγκύκλιό μας ειδικό διαβιβαστικό έγγραφο.
5. Οδηγίες για τη χορήγηση των βεβαιώσεων για ανανέωση της άδειας διαμονής των υπηκόων τρίτων χωρών.
Για τη χορήγηση βεβαιώσεων για ανανέωση της άδειας διαμονής των ήδη εγγεγραμμένων στα Μητρώα του Κλάδου αλλοδαπών εργατών γης, εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που σας έχουμε δώσει με τις εγκυκλίους μας με αριθ. 9/2007, 3/2011 και το συμπληρωματικό έγγραφό μας με αριθ. 8667/22-1-2009.
V. ΧΟΡΗΓΗΣΗ – ΘΕΩΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΑΡΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΕΡΓΑΤΩΝ ΓΗΣ.
Προκειμένου οι εργάτες γης να τύχουν των παροχών ασθένειας του ΟΓΑ, θα πρέπει να έχουν πραγματοποιήσει 150 τουλάχιστον ημέρες εργασίας – υπολογισθείσες σύμφωνα με τις διατάξεις περί εργοσήμου και με βάση τις αμοιβές τους με εργόσημο - το τρέχον ημερολογιακό έτος ή το προηγούμενο δωδεκάμηνο.
Αναλυτικές οδηγίες θα σας δώσουμε με νεότερη εγκύκλιό μας.
Προς το παρόν, για τους ήδη εγγεγραμένους στα Μητρώα του Κλάδου εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που σας έχουμε δώσει με το έγγραφό μας αριθ. 81/2005 για τους δικαιούχους περίθαλψης ΟΓΑ καθώς και οι οδηγίες της εγκυκλίου μας αριθ. 9/2007, σχετικά με τη χορήγηση – θεώρηση βιβλιαρίων υγείας αλλοδαπών.”
- Σύμφωνα με τα ανωτέρω η εφαρμογή του εργοσήμου είναι υποχρεωτική στην περίπτωση των εργατών γης που απασχολούνται σε γεωργικές/κτηνοτροφικές επιχειρήσεις – εκμεταλλεύσεις (ατομικές ή με μορφή Ο.Ε. – Ε.Ε.) και οι οποίοι ασφαλίζονται στον ΟΓΑ ως αυτοτελώς απασχολούμενοι, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 27 του Ν. 2639/98 .
Όπως προβλέπεται από το άρθρο 15 παρ. 4 του ΚΒΣ “όταν καταβάλλονται μισθοί, ημερομίσθια, ή άλλες παροχές σε μισθωτούς δύναται, αντί της έκδοσης απόδειξης δαπάνης, να συντάσσεται κατάσταση στην οποία υπογράφουν οι δικαιούχοι για τα ποσά που λαμβάνουν. Επί καταβολής μισθών και ημερομισθίων με τη μεσολάβηση τράπεζας δεν απαιτείται υπογραφή της κατάσταση, εφόσον υπάρχει σχετική εξουσιοδότηση των δικαιούχων της αμοιβής, που δίδεται μία φορά με ταυτόχρονη εντολή προς την τράπεζα για πίστωση συγκεκριμένου λογαριασμού”.
Κατά τη γνώμη μας δεν υπάρχει υπάρχει ανάγκη έκδοσης άλλου παραστατικού για την εγγραφή στα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης καθώς το εργόσημο, και η διαδικασία που ακολουθείται κατά την πληρωμή με το αυτό, καλύπτει τις απαιτήσεις του ΚΒΣ. Διότι, σύμφωνα με την παραπάνω εγκύκλιο του ΟΓΑ ο εργοδότης παραδίδει στον εργαζόμενο, ως αμοιβή, το αντίτυπο για τον εργαζόμενο, αφού συμπληρώσει στο δικό του αντίτυπο τα στοιχεία του εργαζομένου (ΑΜΚΑ και/ή ονομαστικά στοιχεία) και την ημερομηνία πληρωμής, ο δε εργαζόμενος υπογράφει επί του αντιτύπου για τον εργοδότη, επιβεβαιώνοντας την πληρωμή του με εργόσημο.
Πρόσθετα πάντως ο εργοδότης μπορεί να συντάσσει και μισθοδοτική κατάσταση στην οποία θα υπογράφουν οι εξοφλούμενοι με εργόσημο.
Επισημαίνεται πως από 1/1/2013 οι διατάξεις του Κώδικα ΚΒΣ (Π.Δ. 186/92) καταργούνται και τίθενται σε εφαρμογή οι διατάξεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Ν. 4093/2012).
Η ομάδα της AST BOOKS.