Αφιερωμένο στο Brexit το 36ο τεύχος του Πρακτορείου
Το Brexit είναι η αρχή του τέλους για την Ευρωπαϊκή Ένωση; Θα παραμείνει αύριο το ίδιο αδιάφορη η ΕΕ μετά τη – αν μη τι άλλο – γενική αμφισβήτησή της από τους ευρωπαϊκούς λαούς; Αλήθεια, γιατί οι λαοί, είτε με δημοψηφίσματα είτε με εκλογές, δείχνουν τουλάχιστον τη δυσφορία τους προς την ηγεσία της ΕΕ; Είναι μονόδρομος η αυστηρή λιτότητα και οι κανόνες που έχουν μπει μέσω αδιαφανών διαδικασιών, για την Ένωση; Σε αυτά και άλλα πολλά επιχειρεί να απαντήσει με δύο εξαιρετικές αναλύσεις, του Μιχάλη Ψύλου και του συναδέλφου Μανώλη Κοττάκη, το 36ο τεύχος του Πρακτορείου, που κυκλοφορεί σήμερα, προλαβαίνοντας μέσα σε χρόνο ρεκόρ να αλλάξει την ύλη του, μετά την απόφαση των Βρετανών για αποχώρηση από την ΕΕ.
Brexit: Μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν...
Του Μιχάλη Ψύλου
Στις 8 Ιανουαρίου, στο 12ο τεύχος του «ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ», που ήταν αφιερωμένο στις εξελίξεις για το 2016 σε όλον τον κόσμο, το είχαμε προβλέψει: «Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή ‘Ένωση-το περίφημο Brexit- είναι πιθανό να συμβεί. Κάτι που θα δείξει στον κόσμο ότι η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν είναι μη αναστρέψιμη. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να έχει παγκόσμιο αντίκτυπο πυροδοτώντας τον ακροδεξιό λαϊκισμό και τον προστατευτισμό».
Σήμερα, στο 36ο τεύχος του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ, αναλύουμε πλέον το Brexit ως μια επώδυνη πραγματικότητα, με πολλούς αναλυτές να εμφανίζονται αιφνιδιασμένοι και συγκλονισμένοι από την δήθεν «απρόσμενη» αυτή εξέλιξη. Που μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν…
Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί με το Brexit. Όλοι όμως συμφωνούν ότι πρόκειται για την μεγαλύτερη κρίση που έχει βιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση από την ίδρυσή της. Τι ήταν αυτό όμως που ώθησε την πλειοψηφία των Βρετανών πολιτών ψηφίσουν υπέρ της εξόδου από την ΕΕ 43 χρόνια μετά την ένταξη-και πάλι με δημοψήφισμα- του Ηνωμένου Βασιλείου στην τότε ΕΟΚ; Για την ακρίβεια ,τι ήταν αυτό που έκανε το 51,9% των Βρετανών να εξεγερθούν ενάντια στις ηγεσίες όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων που είχαν ταχθεί υπέρ της παραμονής της χώρας στην ΕΕ;
Μα το ίδιο το σημερινό πρόσωπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης! Λιτότητα, ανεργία, έλλειμμα δημοκρατίας και αλληλεγγύης, ξενοφοβία .Κάτι που εκμεταλλεύεται η άκρα δεξιά, ενισχύοντας δυστυχώς την επιρροή της.
Το περιέγραψε πολύ χαρακτηριστικά ο Τζιάνι Πιτέλα, ο Ιταλός ευρωβουλευτής και επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: «Το Brexit είναι μεν λυπηρό, αλλά υπεύθυνη για την κρίση της Ευρώπης είναι η αυστηρή πολιτική λιτότητας. Αν η κυβέρνηση στην Μ. Βρετανία δεν είχε ακολουθήσει τόσο αυστηρή πολιτική λιτότητας δεν θα ήμασταν σήμερα εδώ που είμαστε».
Χωρίς αμφιβολία, την καμπάνια αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ κατηύθυνε το ευρωσκεπτικιστικό τμήμα του κυβερνώντος βρετανικού Συντηρητικού κόμματος. Μια ματιά όμως στη «γεωγραφική» κατανομή της ψήφου των Βρετανών και κυρίως των Άγγλων ,δείχνει ότι το ΟΧΙ στην ΕΕ κυριάρχησε στις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές του Λονδίνου και των άλλων μεγάλων πόλεων αλλά και στις φτωχότερες αγροτικές περιοχές της αγγλικής υπαίθρου.
Ο Τζιάνι Πιτέλα προειδοποιεί ότι «αν δεν λυθούν τα δημοσιονομικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της Ευρώπης, όπως η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, των κοινωνικών ανισοτήτων των περιφερειών, της ασθενούς ανάπτυξης και της προσφυγική κρίσης οι πολίτες θα συνεχίσουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην Ε.Ε. Αν δεν συνεργαστούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την επίλυσή τους τότε πραγματικά θα έρθει το τέλος της Ευρώπης» .
Άλλωστε, το βρετανικό δημοψήφισμα απειλεί να «μολύνει» όλη την Ευρώπη. Ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ εξέφρασε το φόβο ότι θα μπορούσαν να προκηρυχθούν δημοψηφίσματα και σε άλλες χώρες της Ε.Ε «διότι κατά κανόνα οι λαϊκιστές δεν αφήνουν καμιά ευκαιρία για να προβάλουν την αντιευρωπαϊκή τους πολιτική κάνοντας πολύ θόρυβο», όπως είπε χαρακτηριστικά.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αντιπροσωπεύει πάντως και μια μεγάλη ήττα για εκείνο το τμήμα της γερμανικής ηγεσίας που επιβάλει την πολιτική της λιτότητας στην Ευρώπη, που δυστυχώς βλέπει μόνο αριθμούς και όχι ανθρώπους. Η ευρωπαϊκή ελίτ μπορεί να διατείνεται ότι οι λαοί δεν καταλαβαίνουν τι ψηφίζουν. Όπως έλεγε ο Μπρεχτ για κάποιες ελίτ ισχύει ότι «αν υπάρχει διάσταση μεταξύ των ανθρώπων και των κυβερνητών τους, θα πρέπει να αλλάξουν οι άνθρωποι».
Κι όμως. Καλά θα κάνουν να δουν οι κυβερνώσες ελίτ σε ολόκληρη την ήπειρο, ότι καλώς ή κακώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζεται από την πλειοψηφία των πολιτών ως ένα σύστημα που δεν υπερασπίζεται τους ανθρώπους, αλλά τους οικονομικούς δείκτες.
-.-
Η γαλαρία επαναστατεί, η ιστορία σε αντιστροφή
Του Μανώλη Κοττάκη
Είτε ψηφίζεις σε δημοψήφισμα στην Αθήνα, είτε στο Λονδίνο, είτε στο Αιντάχο το συμπέρασμα είναι ένα και μοναδικό: Διαμορφώνεται πλέον στον πλανήτη μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων που δεν απαντά ακριβώς στο ερώτημα που της τίθεται αλλά επιλέγει να δίνει τις απαντήσεις που προτιμά για όλα όσα θα ήθελε να τη ρωτήσουν. Πολιτικό σύστημα, τράπεζες, κόμματα, παλαιοί πολιτικοί, λομπίστες, μίντια, ακόμη και οι εταιρείες δημοσκοπήσεων συγκροτούν στο μυαλό του παγκόσμιου πολίτη ένα άπληστο κατεστημένο που πρέπει να συντριβεί γιατί δεν τον περιλαμβάνει στα σχέδια του. Γι αυτό και όποτε του δίνεται η ευκαιρία το κάνει : Εξευτελίζει το σύστημα. Οι Έλληνες πέρυσι παραπλανούσαν τους δημοσκόπους γιατί τους θεωρούσαν μακριά χείρα της κομματοκρατίας. Ψήφιζαν για να στείλουμε ηχηρό μήνυμα στην Ευρώπη των τεχνοκρατών, για να αποδοκιμάσουν τα συστημικά κανάλια που τους έκαναν πλύση εγκεφάλου για το «Ναι», για να ρίξουν τις σκουριασμένες ηγεσίες της αντιπολίτευσης, για να ανακτήσουν εθνική περηφάνεια, για να φωνάξουν στοπ στην μονομερή λιτότητα κατά των πολλών – οι λίγοι πάντα θα έχουν καταφύγιο έναν Παναμά. Οι Άγγλοι φέτος ψήφιζαν για να ανακτήσουν τον έλεγχο της κυριαρχίας έναντι των Βρυξελλών, control ήταν η λέξη που άκουσα δεκάδες φορές στο ντιμπέιτ του BBC για το Brexit. O πολυεκατομμυριούχος Τραμπ με συνθήματα κατά της παγκοσμιοποίησης και του κατεστημένου των ΗΠΑ κέρδισε το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών. Αν θέλουμε λοιπόν να μελετήσουμε σοβαρά το αποτέλεσμα του Βρετανικού δημοψηφίσματος σε συνάρτηση με τα υπόλοιπα, πρέπει να υπερβούμε το ερώτημα και να πούμε το εξής: Η γαλαρία της μεσαίας και της εργατικής τάξης επαναστατεί εναντίον όσων έχουν στρογγυλοκαθίσει στην πρώτη θέση και πιστεύουν ότι ο κόσμος μπορεί να συνεχίσει να πορεύεται με τους πολλούς στριμωγμένους είτε στις πίσω θέσεις, είτε τσουβαλιασμένους στο πόρτ παγκάζ. Στην πραγματικότητα οι άνθρωποι διαμαρτύρονται κατά του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, υποσύνολο του οποίου είναι στην περίπτωση μας η Ευρώπη με την παρούσα λειτουργία της. Στην Αθήνα η διαμαρτυρία είχε λάβει τη μορφή κρατικοδίαιτου καπιταλισμού της διαπλοκής, επιχειρήσεις που είχαν, με την στήριξη των ΜΜΕ, ένα πελάτη μόνο το κράτος. Στο Λονδίνο κατά της ολιγαρχίας του City. Στις ΗΠΑ κατά του Νεουορκέζικού κατεστημένου της απληστίας. Οι πολίτες παντού με κάθε ευκαιρία δείχνουν σα να επιδιώκουν την αποσυναρμολόγηση του κόσμου. Οι λαοί δείχνουν να έλκονται από την ιδέα του αγνώστου έναντι του γνωστού και του κατεστημένου. Υπάρχει ένα ακόμη στοιχείο: Οι λαοί αντιδρούν στο συναίσθημα του φόβου επενδύοντας στο συναίσθημα της απελευθέρωσης. Αν η Βρετανοί των οποίων η πόλη ( Λονδίνο ) είναι το λίκνο της παγκοσμιοποίησης αισθάνονται ότι η Ευρώπη τους καθηλώνει, τους καταπιέζει, τους δένει τα χέρια, κάνουν δουλειές με το νέο κόσμο, αν οι Βρετανοί αισθάνονται ότι έχουν χάσει την εθνική κυριαρχία τους και ας μην είναι προσδεδεμένοι στο ευρώ, τότε τι να πει η Ελλάδα του κόφτη, της Βελκουλέσκου και των προαπαιτούμενων; Είναι πολιτικά παράδοξο αλλά ισχύει. Η γενιά μου βγήκε στους δρόμους πάνω στο αίτημα για περισσότερη δημοκρατία στις χώρες του τέως υπαρκτού σοσιαλισμού που ταλαιπωρούνταν από την φτώχεια και την δικτατορία ολοκληρωτικών καθεστώτων. Και τώρα κοντά τριάντα χρόνια μετά «το τέλος της ιστορίας» η Δυτική Δημοκρατία βασίζεται στα ίδια εργαλεία -φόβος- κατάργηση απορρήτου, φακέλωμα πολιτών – με τα οποία πάσχισε να μείνει στην ζωή ο υπαρκτός σοσιαλισμός. Με τα γνωστά αποτελέσματα. Ζούμε την αντίστροφη κίνηση.