ΠΟΛ.1132/1.10.2009
Κοινοποίηση «Εγκυκλίου 27» του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ)
Σε συνέχεια της υπ’ αριθ. 1061239/564/Τ&Ε.Φ./ΠΟΛ.1085/22.6.2009 εγκυκλίου διαταγής με την οποία κοινοποιήσαμε το υπ’ αριθ. 10984/16.6.2009 έγγραφο του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) με θέμα «Ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης των καλλιεργειών που παράγονται αμιγώς και αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον», με το οποίο δόθηκαν διευκρινίσεις για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 34 του Ν.3756/2009 (ΦΕΚ 53/Α’/31.3.2009), κοινοποιούμε την υπ’ αριθ. πρωτ. 15807/17.8.2009 Εγκύκλιο 27 του ΕΛΓΑ με θέμα «Ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης των καλλιεργειών που παράγονται αμιγώς και αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον», με τα συνημμένα σ’ αυτή υποδείγματα Αίτησης, Βεβαίωσης Καλλιέργειας προϊόντων σε ελεγχόμενο περιβάλλον και Κατάσταση καλλιεργειών που αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον.
Με την κοινοποιούμενη «Εγκύκλιο 27» του ΕΛΓΑ παρέχονται οδηγίες για την εφαρμογή των νομοθετικών ρυθμίσεων της ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ και ειδικότερα καθορίζονται οι διαδικασίες τις οποίες θα πρέπει υποχρεωτικά να ακολουθήσουν οι παραγωγοί φυτικών καλλιεργειών σε ελεγχόμενο περιβάλλον, ώστε να νομιμοποιούνται στην καταβολή μειωμένης ασφαλιστικής εισφοράς (0,5%).
Επισημαίνουμε, ειδικότερα, τα εξής:
1. Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου2 του Κανονισμού Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής του ΕΛΓΑ (υπ’ αριθ. 15711/30.9.1998 ΚΥΑ – ΦΕΚ 1079/Β’/14.10.1998) ως «Ελεγχόμενο περιβάλλον» θεωρείται ο καλυμμένος χώρος, στον οποίο με ειδικές τεχνικές ή μηχανισμούς ρυθμίζονται οι συνθήκες περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία, διοξείδιο του άνθρακα κ.λπ.) και επιδιώκεται η πραγματοποίηση παραγωγής πέρα από τα συνηθισμένα χρονικά όρια για την περιοχή. Η απλή κάλυψη (υψηλή ή χαμηλή) των καλλιεργειών δεν θεωρείται ελεγχόμενο περιβάλλον.
Για την εφαρμογή του μειωμένου συντελεστή 0,5% για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης των καλλιεργειών που παράγονται στο σύνολο τους (αμιγώς) και αποκλειστικά σε «ελεγχόμενο περιβάλλον», ορίζεται ως «ελεγχόμενο περιβάλλον» ο μόνιμος καλυμμένος με διαφανή υλικά χώρος, του οποίου η κατασκευή πληροί τις προδιαγραφές που έχουν θεσπισθεί αρμοδίως (τυποποιημένα) και του οποίου το κλιματικό περιβάλλον ελέγχεται πλήρως με την εγκατάσταση και χρήση κατάλληλου μόνιμου μηχανολογικού εξοπλισμού (όχι θερμάστρες και μεταφερόμενα μέσα) με σκοπό την πραγματοποίηση παραγωγής πέρα από τα συνηθισμένα χρονικά όρια για την περιοχή και τον προγραμματισμό της εμπορίας της καλλιέργειας.
Ειδικά και μόνο για τη νήσο Κρήτη εάν κάποιος μόνιμος καλυμμένος με διαφανή υλικά χώρος μπορεί, χωρίς την παρουσία ειδικών μηχανημάτων, αλλά με τη χρησιμοποίηση κατάλληλων τεχνικών (απαραίτητα αερισμός και σκίαση το καλοκαίρι), να εξασφαλίσει συνθήκες περιβάλλοντος τέτοιες που να επιτρέπουν την ολοκλήρωση της παραγωγής εντός του θερμοκηπίου (χωρικού ή τυποποιημένου ), τότε μπορεί να θεωρηθεί «ελεγχόμενο περιβάλλον».
2. Οι παραγωγοί καλλιεργειών των κηπευτικών προϊόντων τα οποία θεωρούνται ότι αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, όπως προσδιορίζονται στον Πίνακα 1 της Εγκυκλίου και με την προϋπόθεση ότι εμπορεύονται αυτά για τις συγκεκριμένες προθεσμίες που ορίζονται στον Πίνακα αυτόν για κάθε προϊόν, αποδίδουν ασφαλιστική εισφορά 0,5%.
Για τη διασφάλιση της ορθής εφαρμογής, κατά τα προαναφερόμενα, σε περιπτώσεις εκκαθάρισης τιμολογίων π.χ. από τις Ενώσεις, θα πρέπει να γίνεται αναλυτική αναφορά στην ημερομηνία παράδοσης των προϊόντων.
3. Οι παραγωγοί προϊόντων που δεν περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1 ή οι παραγωγοί κηπευτικών οι καλλιέργειες των οποίων αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον σε χρονική περίοδο και σε περιοχές που δεν περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1, προκειμένου να αποδίδουν ασφαλιστική εισφορά 0,5%, υποχρεούνται να υποβάλλουν σχετική Αίτηση στις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ η οποία θα συνοδεύεται από τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, προκειμένου να τους χορηγηθούν οι αντίστοιχες Βεβαιώσεις με συνημμένες σε αυτές τις Καταστάσεις των καλλιεργειών ανά είδος, σύμφωνα με τα υποδείγματα.
Όπως, ρητά, ορίζεται στην κοινοποιούμενη Εγκύκλιο, οι παραγωγοί οφείλουν, κατά την εμπορία των ανωτέρω προϊόντων για κάθε ποσότητα που κάθε φορά διακινούν να συνοδεύουν τα δελτία αποστολής ή τα τιμολόγια πώλησής τους με νόμιμα επικυρωμένα φωτοαντίγραφα των Βεβαιώσεων που τους έχουν χορηγήσει οι υπηρεσίες του ΕΛΓΑ.
Σημειώνεται ότι οι βεβαιώσεις ισχύουν μόνο για τη συγκεκριμένη καλλιεργητική περίοδο και μέχρι το τέλος της εμπορίας του προϊόντος.
4. Περαιτέρω, καθορίζονται οι κυρώσεις που θα επιβάλλονται από τις υπηρεσίες του ΕΛΓΑ σε όσους παραγωγούς διαπιστώνεται ότι δεν έχουν αποδώσει ή έχουν αποδώσει με μειωμένο συντελεστή την ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ (0,5%) αντί του πράγματι οφειλόμενου (3%).
5. Σε κάθε περίπτωση, για οποιαδήποτε περαιτέρω διευκρίνιση σχετικά με τα θέματα αυτά, οι παραγωγοί θα μπορούν να απευθύνονται στα κατά τόπους Περιφερειακά Υποκαταστήματα του ΕΛΓΑ.
Εγκύκλιος 27 (ΕΛΓΑ)
Ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης των καλλιεργειών που παράγονται αμιγώς και αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον
15807/17.8.2009
Με την παρούσα εγκύκλιο ρυθμίζονται θέματα που απορρέουν από τις έως σήμερα νομοθετικές ρυθμίσεις της ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ και καθορίζονται οι διαδικασίες «Βεβαίωσης καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον» που θα πρέπει να χορηγεί ο ΕΛΓΑ στους παραγωγούς θερμοκηπιακών καλλιεργειών ώστε να νομιμοποιούνται στην καταβολή μειωμένης ασφαλιστικής εισφοράς (0,5%).
Ι. Γενικά
1. Ιστορικό
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.1790/1988 (ΦΕΚ 134/Α’), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.2945/2001 (ΦΕΚ 223/Α’/8.10.2001), την παρ. 2 του άρθρου 28 του Ν.3147/2003 (ΦΕΚ 135/Α’/5.6.2003) και συμπληρώθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 28 του Ν.3147/2003 (ΦΕΚ 135/Α’/ 5.6.2003):
«1. Στον ΕΛ.Γ.Α. ασφαλίζεται αυτοδικαίως και υποχρεωτικώς, το σύνολο της φυτικής και ζωικής παραγωγής και του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου των αγροτικών εκμεταλλεύσεων από τους κινδύνους του άρθρου 3α. Από την ασφάλιση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να εξαιρεθούν, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερόμενων παραγωγών, η φυτική και ζωική παραγωγή και το φυτικό και ζωικό κεφάλαιο κάθε είδους καλλιεργειών ή εκτροφών των αγροτικών εκμεταλλεύσεών τους που αναπτύσσονται αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον μόνιμων θερμοκηπιακών ή κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων.
2. Η αίτηση υποβάλλεται στην αρμόδια υπηρεσία του ΕΛ.Γ.Α το πρώτο δεκαπενθήμερο κάθε μήνα. Η υπηρεσία αυτή μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου μήνα υποχρεούται να αποφανθεί. Σε περίπτωση αποδοχής της αίτησης, η απαλλαγή του αιτούντα από την υποχρεωτική ασφάλιση αρχίζει από την πρώτη μέρα του μεθεπόμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης.[1]
3. Εξαιρούνται από την ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α οι πτηνοτροφικές και χοιροτροφικές επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις αυτές μπορεί να υπαχθούν στην ασφάλιση του ΕΛ.Γ.Α ύστερα από αίτησή τους. Η ασφάλιση αρχίζει τριάντα μέρες μετά την υποβολή της αίτησης και ισχύει υποχρεωτικά για τρία τουλάχιστον έτη.[2]»
Σε εφαρμογή του νόμου εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 19/2002 (Α.Π. 3092/25.2.2002) εγκύκλιος του ΕΛΓΑ, όπως ισχύει σήμερα και βάσει αυτής εκδίδονται οι Βεβαιώσεις Εξαίρεσης από την υποχρεωτική ασφάλιση του ΕΛΓΑ.
2. Ν.3756/2009 (ΦΕΚ 53/Α’/31.3.2009)
Σύμφωνα με το άρθρο 34 του Ν.3756/2009 (ΦΕΚ 53/Α’/31.3.2009), το οποίο τροποποιεί την παρ. 3 του άρθρου 5α του Ν.1790/1988, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 31 του Ν.2040/1992 (ΦΕΚ 70/Ά’), η ειδική ασφαλιστική εισφορά ορίζεται σε ποσοστό 3% για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης και σε ποσοστό 0,5% για τα προϊόντα ζωικής, αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης. Ειδικότερα η ειδική ασφαλιστική εισφορά για τα προϊόντα φυτικής προέλευσης των καλλιεργειών που παράγονται στο σύνολό τους (αμιγώς) και αποκλειστικά σε «ελεγχόμενο περιβάλλον» μιας γεωργικής εκμετάλλευσης, όπως αυτό καθορίζεται από τους σχετικούς Κανονισμούς Ασφάλισης του ΕΛΓΑ, ορίζεται σε ποσοστό 0,5%.
Σημειώνουμε ότι σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του προαναφερόμενου νόμου, παράλληλα με τη μείωση της ασφαλιστικής εισφοράς για τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες στο 0,5%, προβλεπόταν και η αντίστοιχη τροποποίηση του άρθρου 3 του Ν.1790/1988, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 6 του Ν.2945/2001 και συγκεκριμένα η κατάργηση του εδαφίου β’ της πρώτης παραγράφου και της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 3 του Ν.1790/1988, οπότε δεν θα δινόταν πλέον η δυνατότητα να εξαιρεθούν από την καταβολή της ασφαλιστικής εισφοράς, ύστερα από αίτηση των ενδιαφερόμενων παραγωγών, η φυτική παραγωγή και το κεφάλαιο κάθε είδους καλλιεργειών που αναπτύσσονται αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον, δηλαδή η εισφορά θα ήταν υποχρεωτική για οποιαδήποτε εμπορεύσιμη φυτική παραγωγή.
Η τροποποίηση αυτή πιθανόν θα ενταχθεί σε νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όμως προς το παρόν ισχύει η δυνατότητα υποβολής αίτησης εξαίρεσης από την ασφαλιστική εισφορά του ΕΛΓΑ, των παραγωγών των οποίων η καλλιέργεια αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, όπως αναφέρεται πιο πάνω, υπό τους όρους των σχετικών εγκυκλίων του ΕΛΓΑ.
3. Εφαρμογή του νόμου μέχρι την έκδοση της παρούσας εγκυκλίου
Με δεδομένο ότι δεν προβλέφθηκε στον σχετικό νόμο η ισχύς του άρθρου 34 να είναι διαφορετική από την ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ, μέχρι την έκδοση των σχετικών οδηγιών και εγκυκλίων, ενημερώθηκαν οι παραγωγοί ότι τα έγγραφα με τα οποία θα μπορούσαν να αποδεικνύουν ότι τα προϊόντα που εμπορεύονται προέρχονται στο σύνολό τους από ελεγχόμενο περιβάλλον, θα βεβαιωνόταν σε πρώτη φάση με μία υπεύθυνη δήλωση του παραγωγού προς την αρμόδια, κατά περίπτωση, δημόσια υπηρεσία, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής, με την οποία θα δηλώνεται από τον παραγωγό ότι τα συγκεκριμένα προϊόντα προέρχονται με ελεγχόμενο περιβάλλον (θερμοκήπιο) και ότι ολόκληρος ο βιολογικός κύκλος του προϊόντος ολοκληρώθηκε εντός του θερμοκηπίου. Στην υπεύθυνη δήλωση ζητήσαμε να αναγράφεται επακριβώς η τοποθεσία που βρίσκεται το θερμοκήπιο (Δήμος, Δ.Δ., περιοχή), εάν είναι ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο (στην περίπτωση αυτή θα αναγράφονται και τα στοιχεία του ιδιοκτήτη), καθώς επίσης το καλλιεργούμενο είδος και η συνολική έκταση της καλλιέργειας. Η συγκεκριμένη υπεύθυνη δήλωση (επικυρωμένο φωτοαντίγραφο) θα συνόδευε κάθε τιμολόγιο στο οποίο γίνεται κράτηση εισφοράς 0,5%, ενώ αντίγραφό της έπρεπε να αποστέλλεται στο αρμόδιο υποκατάστημα ΕΛΓΑ για ενδεχόμενο έλεγχο.
Σε περίπτωση που οι παραγωγοί έχουν καταβάλει εισφορά 3%, παρόλο που εμπορεύθηκαν την παραγωγή τους μέσα στο χρονικό διάστημα που σύμφωνα με την εγκύκλιο προβλέπεται εισφορά 0,5%, για τα καταβληθέντα ποσά, ζητήσαμε να προβλεφθεί η επιστροφή τους από τις αρμόδιες εισπρακτικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.
4. Εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ των προϊόντων αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης
Όσον φορά στην εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ των προϊόντων αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης, τα οποία παράγονται στα εσωτερικά ύδατα (ποτάμια, λίμνες κ.λπ.), καθώς και στις λιμνοθάλασσες και για τα οποία, σύμφωνα με τον σχετικό νόμο, καθορίστηκε ειδική ασφαλιστική εισφορά σε ποσοστό ο,5% επί της αξίας των προϊόντων, ως έναρξη ισχύος της συγκεκριμένης διάταξης ζητούμε να ορισθεί η ημερομηνία δημοσίευσης του σχετικού Κανονισμού Ασφάλισης των προϊόντων αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης από τον ΕΛΓΑ, με βάση τον οποίο θα καλύπτονται ασφαλιστικά οι ζημιές από φυσικούς κινδύνους που προκαλούνται στην προαναφερθείσα παραγωγή.
Σημειώνουμε γενικότερα ότι οι εκμεταλλεύσεις που εξαιρούνται από την ασφαλιστική κάλυψη του ΕΛΓΑ δεν υπόκεινται στην ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ.[3]
ΙΙ. Ορισμός ελεγχόμενου περιβάλλοντος
Σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 2 του Κανονισμού Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής από τον ΕΛΓΑ (ΚΥΑ 15711/30.9.1998 – ΦΕΚ 1079/Β’/14.10.1998), ως «Ελεγχόμενο περιβάλλον» θεωρείται ο καλυμμένος χώρος, στον οποίο με ειδικές τεχνικές ή μηχανισμούς ρυθμίζονται οι συνθήκες περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία, διοξείδιο του άνθρακα κ.λπ.) και επιδιώκεται η πραγματοποίηση παραγωγής πέρα από τα συνηθισμένα χρονικά όρια για την περιοχή. Η απλή κάλυψη (υψηλή ή χαμηλή) των καλλιεργειών δεν θεωρείται ελεγχόμενο περιβάλλον.
Ως φυτική παραγωγή που αναπτύσσεται αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον θεωρείται η καλλιέργεια της οποίας ολόκληρος ο βιολογικός κύκλος ολοκληρώνεται στο περιβάλλον αυτό (από τη σπορά ή τη φύτευση μέχρι την ολοκλήρωση της συγκομιδής), δηλαδή αναπτύσσεται αμιγώς και αποκλειστικά σε ελεγχόμενο περιβάλλον μόνιμων θερμοκηπιακών εκμεταλλεύσεων.
Συμπερασματικά και για τις ανάγκες εφαρμογής του άρθρου του σχετικού νόμου, ως «ελεγχόμενο περιβάλλον» ορίζεται ο μόνιμος καλυμμένος με διαφανή υλικά χώρος, του οποίου η κατασκευή πληροί τις προδιαγραφές που έχουν θεσπισθεί αρμοδίως (τυποποιημένα) και του οποίου το κλιματικό περιβάλλον ελέγχεται πλήρως με την εγκατάσταση και χρήση κατάλληλου μόνιμου μηχανολογικού εξοπλισμού (όχι θερμάστρες, κα μεταφερόμενα μέσα), με σκοπό την πραγματοποίηση παραγωγής πέρα από τα συνηθισμένα χρονικά όρια για την περιοχή και τον προγραμματισμό της εμπορίας της καλλιέργειας.
Ειδικά και μόνο για τη νήσο Κρήτη εάν κάποιος μόνιμος καλυμμένος με διαφανή υλικά χώρος μπορεί, χωρίς την παρουσία ειδικών μηχανισμών, αλλά με την χρησιμοποίηση κατάλληλων τεχνικών (απαραίτητα αερισμός και σκίαση το καλοκαίρι), να εξασφαλίσει συνθήκες περιβάλλοντος τέτοιες που να επιτρέπουν την ολοκλήρωση της παραγωγής εντός του θερμοκηπίου (χωρικού ή τυποποιημένου), τότε μπορεί να θεωρηθεί «ελεγχόμενο περιβάλλον». Είναι ευνόητο ότι και στην περίπτωση αυτή σημαντικό ρόλο παίζει ο γεωγραφικός χώρος στον οποίο βρίσκεται η εκμετάλλευση, ώστε η καλλιέργεια να εξελιχθεί ευδόκιμα. Δεν νοείται δηλαδή καλλιέργεια που αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον να πάθει ζημιά π.χ. από καύσωνα και στον ίδιο γεωγραφικό χώρο η αντίστοιχη υπαίθρια καλλιέργεια να μην έχει ζημιά.
Σε όλες τις άλλες περιοχές το θερμοκήπιο θα πρέπει να διαθέτει ειδικά μηχανήματα προκειμένου ο χώρος να θεωρηθεί ελεγχόμενο περιβάλλον, ανάλογα με την εποχή, τον γεωγραφικό χώρο (αγροκλιματική ζώνη) και την καλλιέργεια. Δηλαδή εάν πρόκειται για καλλιέργειες της χειμερινής περιόδου να υπάρχουν ειδικά μόνιμα εγκατεστημένα μηχανήματα προς αντιμετώπιση του ψύχους. Εάν πρόκειται για καλλιέργειες της θερινής περιόδου να υπάρχουν αντίστοιχα μόνιμα εγκατεστημένα μηχανήματα προς αντιμετώπιση των υψηλών θερμοκρασιών κ.λπ. (για παράδειγμα δεν νοείται ως αερισμός σε ελεγχόμενο περιβάλλον το άνοιγμα των πλαϊνών πλευρών του θερμοκηπίου).
Τα προϊόντα τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν σε ελεγχόμενο περιβάλλον αφορούν σε κηπευτικά, προϊόντα υδροπονικών καλλιεργειών, ορισμένα είδη εξωτικών φρούτων, καθώς και ανθοκομικά (δρεπτά και γλαστρικά) εφόσον ολοκληρώνουν τον βιολογικό τους κύκλο εντός του θερμοκηπίου.
ΙΙΙ. Προϊόντα για τα οποία δεν χρειάζεται βεβαίωση καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον και αυτόματα αποδίδουν ασφαλιστική εισφορά 0,5%
Για κάθε καλλιέργεια κηπευτικών που αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον ορίζονται στον Πίνακα 1 συγκεκριμένες ημερομηνίες, μέσα στις οποίες το κάθε παραγόμενο προϊόν που συγκομίζεται, αποστέλλεται και τιμολογείται με νόμιμα παραστατικά, δεν μπορεί παρά να προέρχεται από θερμοκηπιακές καλλιέργειες, οπότε και δεν χρειάζονται άλλες προϋποθέσεις τεκμηρίωσης. Για το λόγο αυτό θα πρέπει σε περιπτώσεις εκκαθαρίσεων τιμολογίων π.χ. από τις ενώσεις (ΕΑΣ) να γίνεται αναλυτική αναφορά στην ημερομηνία παράδοσης του προϊόντος, ώστε ανάλογα να επιβάλλεται εισφορά 0,5% ή όχι.
Τα προϊόντα τα οποία θεωρούμε ότι αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον ορίζονται στον Πίνακα 1 που ακολουθεί:
Πίνακας 1 | ||
Είδος καλλιέργειας | Χρονική περίοδος που παρακρατείται εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ 0,5%* |
Ζώνη |
Αγγούρι | Όλο το χρόνο (1/1-31/12) | Όλη η χώρα |
Τομάτα | 1/12 – 15/6 επόμενου έτους | Όλη η χώρα |
Μελιτζάνα | 1/12 – 15/6 επόμενου έτους | Όλη η χώρα |
Πιπεριά | 1/12 – 15/6 επόμενου έτους | Όλη η χώρα |
Κολοκυθάκια | 1/12 – 31/3 επόμενου έτους | Νήσος Κρήτη |
Φασολάκια | 1/12 – 31/3 επόμενου έτους | Νήσος Κρήτη |
Πεπόνι, καρπούζι | 1/1- 15/6 | Νήσος Κρήτη |
Μπανάνα | Όλο το χρόνο (1/1-31/12) | Νήσος Κρήτη |
*Η χρονική περίοδος του Πίνακα 1 ορίσθηκε με το σκεπτικό ότι στο διάστημα αυτό δεν εμπορεύεται αντίστοιχη παραγωγή που να προέρχεται από υπαίθρια ή χαμηλής κάλυψης καλλιέργεια.
Σε συνεργασία και με τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 1061239/564/Τ.&Ε.Φ./ΠΟΛ.1085/22.6.2009 ΕΔΥΟΟ, σύμφωνα με την οποία:
Οι παραγωγοί που θα εμπορευθούν τα προϊόντα τους τα προαναφερόμενα διαστήματα του Πίνακα 1, θα πρέπει -με εξαίρεση την πρώτη εφαρμογή του νόμου- κατά την έναρξη εμπορίας της παραγωγής τους, να υποβάλουν προς τον ΕΛΓΑ, μέσω του ανταποκριτή του ΕΛΓΑ του οικείου Δήμου, μία υπεύθυνη δήλωση θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής, με συνημμένη την «Κατάσταση Καλλιεργειών που αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον» (συνημμένο έντυπο), με την οποία θα δηλώνεται η τοποθεσία που βρίσκεται το θερμοκήπιο (Δήμος, Δ.Δ., περιοχή), εάν είναι ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο (στην περίπτωση αυτή θα αναγράφονται και τα στοιχεία του ιδιοκτήτη), καθώς επίσης τα καλλιεργούμενα είδη και η έκταση ανά καλλιέργεια. Εφόσον ο παραγωγός είναι μέλος αγροτικού συλλόγου θα μπορεί να συνυποβάλλει και σχετική βεβαίωση του συλλόγου του, όπου θα αναφέρεται ότι η καλλιέργεια που εμπορεύεται προέρχεται από ελεγχόμενο περιβάλλον. Ο ανταποκριτής με τη σειρά του θα αποστέλλει τις δηλώσεις στο αρμόδιο υποκατάστημα ΕΛΓΑ, προκειμένου να τηρείται σχετικό αρχείο.
Τα υποκαταστήματα ΕΛΓΑ θα πρέπει να διασταυρώνουν τα στοιχεία αυτά με τις δηλούμενες θερμοκηπιακές καλλιέργειες σε περιπτώσεις ζημιών και επίσης να διεξάγουν δειγματοληπτικούς ελέγχους για την ακρίβεια των δηλουμένων στοιχείων.
ΙV. Βεβαίωση καλλιέργειας προϊόντων σε ελεγχόμενο περιβάλλον
Για τα προϊόντα που παράγονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον σε χρονική περίοδο και σε περιοχές που δεν περιλαμβάνονται στον Πίνακα 1, για παράδειγμα:
Α. Ανθοκομικά είδη (δρεπτά ή γλαστρικά), καλλωπιστικά φυτά, υδροπονικές καλλιέργειες καθώς και ορισμένα είδη εξωτικών φρούτων.
Β. Καλλιέργειες κηπευτικών οι οποίες αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον τους θερινούς και φθινοπωρινούς μήνες.
Γ. Οι καλλιέργειες του Πίνακα 1: κολοκυθάκια, φασολάκια, καρπούζι, πεπόνι, εφόσον αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον σε άλλες περιοχές της χώρας πλην Κρήτης.
Δ. Στις περιπτώσεις που ο παραγωγός αναμένει να εμπορευθεί την παραγωγή του (π.χ. τομάτα) λίγο πριν το αναφερόμενο στον Πίνακα 1 διάστημα (πχ. εντός του Νοεμβρίου) ή και λίγο μετά (π.χ.. τέλη Ιουνίου).
Προκειμένου να αποδοθεί ασφαλιστική εισφορά 0,5% θα πρέπει κατά την εμπορία τους οι παραγωγοί να διαθέτουν βεβαίωση καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον . Ειδικά για την περίπτωση Δ, στη Βεβαίωση θα ορίζεται το σχετικό διάστημα που εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί η εμπορία της παραγωγής, ακόμα και εάν το διάστημα αυτό συμπίπτει εν μέρει με τη χρονική περίοδο του Πίνακα 1 (πχ. από 1/11 έως 15/2 του επόμενου έτους).
1. Υποβολή αίτησης
Προκειμένου ένας παραγωγός να λάβει βεβαίωση ότι καλλιεργεί σε ελεγχόμενο περιβάλλον, θα πρέπει στην αρχή της καλλιεργητικής περιόδου να υποβάλει σχετική αίτηση, σε έντυπο του ΕΛΓΑ (συνημμένο), η οποία θα συνοδεύεται με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Η αίτηση θα υποβάλλεται στο αρμόδιο υποκατάστημα του ΕΛΓΑ, στο οποίο υπάγεται ο Δήμος στην αγροτική περιοχή του οποίου βρίσκεται η αγροτική εκμετάλλευση. Η αίτηση θα συνοδεύεται από υπεύθυνη δήλωση, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής, όπου θα βεβαιώνεται η ακρίβεια των εγγράφων, σύμφωνα με το άρθρο 11 του Ν.2690/1999, συνοδευόμενη από την «Κατάσταση Καλλιεργειών που αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον» (συνημμένη). Στην υπεύθυνη δήλωση θα βεβαιώνεται ότι οι εκμεταλλεύσεις λειτουργούν σύννομα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. Τα σχετικά έγγραφα που επιβεβαιώνουν τα αναφερόμενα στην υπεύθυνη δήλωση θα πρέπει να βρίσκονται στη διάθεση του εκπροσώπου ΕΛΓΑ κατά τη διάρκεια των ελέγχων που τυχόν θα πραγματοποιηθούν. Επιπλέον, στην υπεύθυνη δήλωση εκτός από τα ατομικά στοιχεία του δηλούντος, θα αναγράφεται υποχρεωτικά ο ΑΦΜ και η οικονομική εφορία στην οποία υποβάλλεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος.
Έγγραφα που θα πρέπει να συνυποβάλλονται με την αίτηση
Η κατοχή της εκμετάλλευσης διαπιστώνεται με την προσκόμιση οποιουδήποτε από τα παρακάτω έγγραφα:
- των σχετικών νόμιμων τίτλων ή
- των μισθωτηρίων συμβολαίων ή
- πληρεξούσιου ή
- εάν ο παραγωγός είναι μέλος αγροτικού συλλόγου θα μπορεί να υποβάλει σχετική βεβαίωση του συλλόγου, όπου θα αναφέρεται η κατοχή της εκμετάλλευσης. Η βεβαίωση θα είναι πρωτότυπη και θα φέρει τη σφραγίδα του συλλόγου ή
- του Εντύπου Ε1 (δήλωση φορολογίας εισοδήματος) σε συνδυασμό με το Έντυπο Ε9 (δήλωση στοιχείων ακινήτων).
Σημειώνουμε ότι για τις ενοικιαζόμενες αγροτικές εκμεταλλεύσεις θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και η ημερομηνία λήξης του συμβολαίου της μίσθωσης.
Επιπλέον δικαιολογητικά θα ζητούνται:
- Προκειμένου για αλλοδαπούς παραγωγούς (υπηκόους τρίτων χωρών – μη μελών Ε.Ε.), επιπλέον: άδεια διαμονής, καθώς και άδεια για ανεξάρτητη ή εξαρτημένη εργασία (η βεβαίωση δεν μπορεί αν ισχύει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την ημερομηνία λήξης της άδειας).
- Προκειμένου για νομικά πρόσωπα, επιπλέον: Φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα. Οι εταιρείες θα πρέπει να είναι φορολογικά και ασφαλιστικά ενήμερες.
2. Χορήγηση της βεβαίωσης καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον
Η προαναφερθείσα αίτηση υποβάλλεται -με εξαίρεση το πρώτο, τρέχον έτος εφαρμογής του νόμου- με την έναρξη της καλλιεργητικής περιόδου, στα αρχικά βλαστικά στάδια της καλλιέργειας. Το αρμόδιο υποκατάστημα του ΕΛΓΑ, μετά από σχετικό επιτόπιο έλεγχο και μετά τον έλεγχο των δικαιολογητικών, υποχρεούται να αποφανθεί το δυνατόν συντομότερα από την υποβολή της αίτησης και οπωσδήποτε πριν από την έναρξη συγκομιδής. Στην περίπτωση που ο παραγωγός υποβάλει την αίτηση σε χρονικό στάδιο λίγο πριν από τη συγκομιδή της παραγωγής δεν ευθύνεται το υποκατάστημα εάν του χορηγήσει τη βεβαίωση μετά την έναρξη της συγκομιδής. Βεβαίωση με αναδρομική ισχύ δεν χορηγείται.
Στη βεβαίωση που θα εκδίδεται, εφόσον αφορά καλλιέργεια κηπευτικών, θα αναγράφεται και η συνολικά αναμενόμενη παραγωγή της εκμετάλλευσης. Η παραγωγή θα εκτιμάται υπό φυσιολογικές συνθήκες και με βάση τα αναγραφόμενα στη σχετική στήλη του εντύπου «Κατάσταση Καλλιεργειών που αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον» που υποβάλλεται από τον παραγωγό. Η παραγωγή είναι ενδεικτική, ώστε να αποφεύγεται όσο το δυνατόν η εμπορία ομοειδών προϊόντων τρίτων παραγωγών μέσω μιας βεβαίωσης και θα αναφέρεται στο μέγιστο της αναμενόμενης παραγωγής (πχ. μέχρι 30 τόνους).
3. Ισχύς βεβαίωσης
Οι βεβαιώσεις που θα χορηγούνται στους δικαιούχους – καλλιεργητές κηπευτικών προϊόντων θα ισχύουν μόνο για τη συγκεκριμένη καλλιεργητική περίοδο που υποβλήθηκε η αίτηση και μέχρι το τέλος της εμπορίας του προϊόντος.
Βεβαιώσεις θα χορηγούνται στους παραγωγούς ανθοκομικών προϊόντων, εφόσον το περιβάλλον είναι πλήρως ελεγχόμενο και η καλλιέργεια ολοκληρώνει τον κύκλο της εντός του θερμοκηπίου. Εάν πρόκειται για ανθοκομικές καλλιέργειες πολυετείς, οι βεβαιώσεις και πάλι θα είναι ετήσιες και στη βεβαίωση θα γίνεται αναφορά του καλλιεργούμενου είδους (πχ. τριαντάφυλλα). Εάν πρόκειται για γλαστρικά φυτά, επειδή αυτά δεν ολοκληρώνουν συνήθως τον βιολογικό τους κύκλο εντός του ελεγχόμενου περιβάλλοντος, αφού χρειάζεται και περίοδος προσαρμογής πριν την τελική εμπορία τους, τότε δεν θα χορηγείται βεβαίωση, παρά μόνο σε πλήρως αιτιολογημένες περιπτώσεις, οπότε και θα δίδεται ετήσια βεβαίωση με αναφορά του καλλιεργούμενου είδους. Οι αιτήσεις των ανθοκομικών φυτών θα μπορούν να υποβάλλονται οποιαδήποτε χρονική στιγμή του έτους.
Όσοι από τους καλλιεργητές επιθυμούν την έκδοση βεβαίωσης καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον και κατά την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, θα πρέπει να υποβάλουν νέα αίτηση στο αρμόδιο υποκατάστημα του ΕΛΓΑ, χωρίς άλλο δικαιολογητικό εφόσον ο χώρος ανάπτυξης των καλλιεργειών παραμένει ο ίδιος, συνοδευόμενη από την υπεύθυνη δήλωση, θεωρημένη για το γνήσιο της υπογραφής, όπου θα βεβαιώνεται η κατοχή και νομιμότητα της εκμετάλλευσης και με συνημμένη την «Κατάσταση Καλλιεργειών που αναπτύσσονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον».
Η βεβαίωση είναι προσωποπαγής και παρέχεται στον παραγωγό ατελώς.
4. Υποχρεώσεις των παραγωγών που κατέχουν βεβαίωση παρακράτησης εισφοράς 0,5%
Οι δικαιούχοι παραγωγοί οφείλουν, κατά τη διακίνηση των προϊόντων τους που περιλαμβάνονται στο καθεστώς αυτό και για κάθε ποσότητα που κάθε φορά διακινούν, να συνοδεύουν τα δελτία αποστολής τους με νόμιμα επικυρωμένα φωτοαντίγραφα των βεβαιώσεων που τους έχει χορηγήσει ο ΕΛΓΑ, προκειμένου να γίνεται παρακράτηση ασφαλιστικής εισφοράς υπέρ ΕΛΓΑ 0,5%, σε εφαρμογή του άρθρου 34 του Ν.3756/2009.
V. Έλεγχοι ΕΛΓΑ 0,5% και ενδεχόμενες κυρώσεις
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση ζημιών στην παραγωγή υπαίθριων καλλιεργειών, από ασφαλιστικά καλυπτόμενο κίνδυνο, κατά τη διάρκεια της πραγματογνωμοσύνης θα ζητείται από τον γεωπόνο εκτιμητή, σε εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας, ο έλεγχος των τιμολογίων πώλησης ή -προκειμένου για παραγωγούς που διακινούν τα προϊόντα τους μέσω λαϊκών αγορών- η άδεια παραγωγού λαϊκών αγορών και το «Σημείωμα Καταβολής ειδικής ασφαλιστικής εισφοράς» συνοδευόμενο από το απόκομμα της σχετικής κατάθεσης ή εξοφλητικής απόδειξης, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν καταβάλλεται ειδική ασφαλιστική εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ 3%. Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο διαπιστωθεί ότι:
Α) ο παραγωγός δεν έχει καταβάλει καθόλου εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ,
Β) ο παραγωγός καλλιεργεί προϊόντα στην ύπαιθρο, αλλά στα τιμολόγια που διακινεί έχει κρατηθεί εισφορά υπέρ ΕΛΓΑ 0,5% και για την υπαίθρια καλλιέργεια, επειδή ο ίδιος έχει στην κατοχή του βεβαίωση καλλιέργειας που αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον,
τότε θα ειδοποιείται εγγράφως ο παραγωγός ότι μπορεί σε διάστημα τριάντα (30) ημερών να τακτοποιήσει την οφειλή του, καταβάλλοντας το σχετικό ποσό στην αρμόδια ΔΟΥ και αποστέλλοντας το αποδεικτικό πληρωμής στο υποκατάστημα ΕΛΓΑ. Στην περίπτωση αυτή, πέραν των προβλεπόμενων από τις σχετικές διατάξεις της νομοθεσίας περί ψευδούς δηλώσεως και φοροδιαφυγής κυρώσεων, ο ΕΛΓΑ, με βάση το σχετικό έγγραφο του αρμόδιου υποκαταστήματος ΕΛΓΑ, εξαιρεί τον εν λόγω παραγωγό από την καταβολή των αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ και των κρατικών οικονομικών ενισχύσεων, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των σχετικών διατάξεων περί ψευδούς δηλώσεως των Κανονισμών του ΕΛΓΑ (Ασφάλισης και Κρατικών Ενισχύσεων). Το έγγραφο στη συνέχεια διαβιβάζεται αρμοδίως για την εφαρμογή των νόμιμων με κοινοποίηση και στον παραγωγό.
Κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν στις περιπτώσεις παραγωγών που ενώ έχει εκδοθεί βεβαίωση καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον στο όνομα τους για συγκεκριμένη εκμετάλλευση, διακινούν με τη συνοδεία της βεβαίωσης αυτής προϊόντα άλλων παραγωγών ή προϊόντα από άλλη εκμετάλλευση που τους ανήκει και δεν αναπτύσσεται σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Κυρώσεις θα επιβάλλονται και στις περιπτώσεις που μετά από έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν τηρούνται τα αναγραφόμενα στην υπεύθυνη δήλωση του αιτούντα.
Στις περιπτώσεις αυτές εκτός του ότι θα εξαιρούνται από τη χορήγηση αποζημίωσης/ενίσχυσης κατά περίπτωση, θα ενημερώνεται και η αρμόδια ΔΟΥ για τη λήψη σχετικών μέτρων.
Μετά την έκδοση της παρούσας εγκυκλίου, όλοι οι παραγωγοί, οι οποίοι παράγουν προϊόντα σε ελεγχόμενο περιβάλλον πέρα από τις προαναφερόμενες στον Πίνακα 1 ημερομηνίες, πρέπει να υποβάλουν σχετική αίτηση στον ΕΛΓΑ, σύμφωνα με την προαναφερόμενη διαδικασία, προκειμένου να πάρουν τη βεβαίωση καλλιέργειας σε ελεγχόμενο περιβάλλον, αντίγραφα της οποίας θα συνοδεύουν όλα τα τιμολόγια πώλησης των προϊόντων που εμπορεύονται.
Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΑΚΙΤΗΣ