ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΦΠΑ

Ερώτηση

220ΑΑ    Είμαστε ναυτιλιακή επιχείρηση. Εκδίδουμε Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών σε πλοίο από Ιταλία που είναι Ελλάδα, και μεσολαβήσαμε για τις πιο κάτω περιπτώσεις:

1) Εργασίες για την ναυτολόγηση 16 ατόμων μελών του πλοίου προς λιμεναρχείο

2) Εργασίες για τελωνειακές υπηρεσίες

3) Αμοιβή πρακτορείου μας για μεσολάβηση πραγματοποίησης μεταφοράς ανταλλακτικών μέσα στην Ελλάδα.

Ποιες από τις παραπάνω περιπτώσεις στο Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών έκδοσής μας, θα υπολογίζω ΦΠΑ; Παρέχω υπηρεσία σε πλοίο από Νορβηγία που δεν ανήκει ευρωπαϊκή ένωση. Στο Τιμολόγιο Παροχής Υπηρεσιών έκδοσής μας, θα υπολογίζω ΦΠΑ; Παρακαλώ όπως μας απαντήσετε άμεσα. Με μεγάλη εκτίμηση προς την επιστημονική ομάδα

 

 

 Απάντηση

Σύμφωνα με την περίπτωση ε' της παραγράφου 1 του άρθρου 27 (Ειδικές Απαλλαγές) του Κώδικα ΦΠΑ

 

Απαλλάσσεται από τον φόρο “η παροχή υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών των πλοίων, πλωτών μέσων και αεροσκαφών, για τα οποία προβλέπεται απαλλαγή στις περιπτώσεις α' [δηλαδή τα πλοία εμπορικής ναυσιπλοΐας και αλιείας] και β' [αφορά τα αεροσκάφη] της παραγράφου αυτής [η ίδια παράγραφος 1 του άρθρου 27] όπως η ρυμούλκηση, η πλοήγηση, η πρόσδεση, η διάσωση, η πραγματογνωμοσύνη, η χρήση λιμανιών και αεροδρομίων. Η απαλλαγή επεκτείνεται και στην παροχή υπηρεσιών εξυπηρέτησης του φορτίου των μεταφορικών αυτών μέσων”.

 

Επίσης με την 1176/6.7.2001

Απαλλαγή από Φ.Π.Α. των εργασιών περισυλλογής καταλοίπων και απορριμάτων πλοίων ανεξάρτητα από την εκχώρηση ή μη του δικαιώματος εκτέλεσης των εργασιών αυτών σε τρίτους από τους αρμόδιους φορείς.

“Σχετικά με το παραπάνω θέμα και για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή της εγκυκλίου Π. 889/392/ΠOΛ. 32/29.1.1988 (πέμπτο εδάφιο περ. α παρ. 7), σας γνωρίζουμε τα εξής:

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ε της παρ. 1 του άρθρου 27 του ν. 2859/2000 KΩΔIKAΣ ΦOPOY ΠPOΣTIΘEMENHΣ AΞIAΣ απαλλάσσεται από το Φ.Π.A. η παροχή υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών των πλοίων και πλωτών μέσων για τα οποία προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των περ. α και β της παρ. 1 του ίδιου άρθρου και νόμου.

2. Εξάλλου, σύμφωνα με το άρθρο 38 της A.Y.O. Π. 8271/4879/ΠOΛ. 366/18.12.87 η παραπάνω απαλλαγή χορηγείταιεφόσον οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται άμεσα στα πλοία, πλωτά μέσα κ.λπ. για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών των μεταφορικών αυτών μέσων καθώς και του φορτίου τους.

 

3. Επίσης, με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 8 του ίδιου ως άνω νόμου, ο υποκείμενος στο φόρο που μεσολαβεί σε παροχή υπηρεσιών, ενεργώντας στο όνομά του, αλλά για λογαριασμό άλλων προσώπων, θεωρείται ότι λαμβάνει και παρέχει ο ίδιος τις υπηρεσίες αυτές.

4. Ειδικότερα, με το πέμπτο εδάφιο της περ. α της παρ. 7 της εγκυκλίου Π. 889/392/ΠOΛ. 32/29.1.1988 δεν επιβαρύνονται με φόρο προστιθέμενης αξίας οι εργασίες περισυλλογής καταλοίπων και απορριμάτων των πλοίων που ενεργούνται από τους Οργανισμούς Λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης, τα κατά τόπους Λιμενικά Ταμεία ή από τρίτα πρόσωπα (φυσικά ή νομικά) που ενεργούν τις ίδιες πράξεις, κατά παραχώρηση του δικαιώματος αυτού από τους παραπάνω οργανισμούς ή ταμεία, σε μεταφορικά μέσα (πλοία - αυτοκίνητα - σιδηρόδρομους) και αγαθά που μεταφέρονται από αυτά, σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου της παρούσας εγκυκλίου.

5. Από τα πραγματικά περιστατικά και όπως μας έχουν γνωρίσει οι αρμόδιες υπηρεσίες των προαναφερόμενων Οργανισμών και λοιπών αρμόδιων φορέων δεν απαιτείται σε κάθε περίπτωση εκχώρηση του ως άνω δικαιώματος προκειμένου να εκτελεσθούν οι εν λόγω εργασίες περισυλλογής καταλοίπων και απορριμάτων από τρίτα πρόσωπα, δεδομένου ότι ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης του μεταφορικού μέσου μπορεί να αναθέτει ο ίδιος στα πρόσωπα αυτά την εκτέλεση των προαναφερομένων εργασιών, η ευχέρεια βέβαια αυτή κρίνεται κατά περίπτωση από τις ως άνω αρχές.

6. Yστερα από τ` ανωτέρω διευκρινίζεται ότι η προαναφερόμενη απαλλαγή εφαρμόζεται ανεξάρτητα από την εκχώρηση ή μη του δικαιώματος εκτέλεσης των εργασιών περισυλλογής καταλοίπων και απορριμάτων σε τρίτα πρόσωπα, εκ μέρους των αρμόδιων φορέων OΛΠ, Λιμεναρχείο κ.λπ., με την προϋπόθεση ότι οι υπηρεσίες προσφέρονται άμεσα στη διαχειρίστρια ή πλοιοκτήτρια εταιρεία η οποία και τιμολογείται.”

 

 

Τέλος στην ΠOΛ. 366/18.12.87, η οποία αναφέρεται στην ανωτέρω απόφαση,  εξειδικεύονται οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται προκειμένου να παρασχεθεί απαλλαγή από τον ΦΠΑ στις υπηρεσίες που παρέχονται για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών των πλοίων, σύμφωνα με το άρθρο 27 (η σχετική απαλλαγή τότε προβλεπόταν από το άρθρο 22), καθώς η απαρίθμηση των υπηρεσιών αυτών στο νόμο (ρυμούλκηση, πλοήγηση, πρόσδεση κλπ.) είναι ενδεικτική και όχι περιοριστική.

 

ΠOΛ. 366/18.12.87

 

[...]ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η`

 Απαλλαγή υπηρεσιών που παρέχονται για τις άμεσες ανάγκες των  σκαφών (πλοίων, πλωτών μέσων γενικά) και του φορτίου αυτών.

 

 Άρθρο 37

Η  απαλλαγή από το φόρο των υπηρεσιών, που παρέχονται για τις άμεσες ανάγκες των σκαφών και του φορτίου  αυτών,  που  προβλέπεται  από  τις διατάξεις  της  περίπτ. ε` της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ν. 1642/86, παρέχεται με τις  προϋποθέσεις  και  τη  διαδικασία  του  επόμενου άρθρου.

Άρθρο 38.

1.   Η  απαλλαγή  του  προηγούμενου  άρθρου  χορηγείται,  εφόσον οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται άμεσα:

α. Στα σκάφη που δικαιούνται απαλλαγής σύμφωνα με  την  περίπτ.  α` της παραγράφου  1  του  άρθρου  22  του  ν.  1642/86  και είναι άμεσα αναγκαίες για την ασφαλή εκτέλεση του προορισμού τους  ή  την  πλήρωση των όρων καθαριότητας και υγιεινής διαμονής σ` αυτά.

β.  Στο  φορτίο  των  πιο πάνω σκαφών για τη συντήρηση ή την ασφαλή μεταφορά αυτού κατά το χρόνο που αυτό βρίσκεται επί του σκάφους.

Κατ` εξαίρεση οι υπηρεσίες αυτές απαλλάσσονται όταν είναι αναγκαίες και είναι αδύνατη η παροχή τους επί του σκάφους.

γ.  Για  τη  φόρτωση  και  εκφόρτωση  του φορτίου από το κύτος του σκάφους στην πλευρά αυτού και αντίστροφα. 

2. Για την οριστικοποίηση της απαλλαγής της προηγούμενης παραγράφου, η επιχείρηση που παρέχει τις υπηρεσίες εκδίδει το σχετικό  φορολογικό στοιχείο   στην ιδιοκτήτρια,   διαχειρίστρια  ή εκμεταλλεύτρια  του μεταφορικού μέσου επιχείρηση με τα πλήρη στοιχεία του  σκάφους,  χωρίς φόρο,  με  την  ένδειξη "ΧΩΡΙΣ Φ.Π.Α. ΩΣ Α.Υ.Ο.Π.  8271/4879/18.12.87" και επισυνάπτει στο στέλεχος αυτού σχετική βεβαίωση  του  πλοιάρχου  ή του Κυβερνήτη του σκάφους, από την οποία προκύπτουν το είδος, ο τόπος, ο  χρόνος, η αναγκαιότητα της παροχής των υπηρεσιών αυτών, τα στοιχεία του σκάφους και ο επαγγελματικός προορισμός αυτού [...]

Κατά τη γνώμη μας οι υπηρεσίες που περιγράφετε στο ερώτημά σας δεν έχουν τα χαρακτηριστικά που προβλέπονται από τις προαναφερθείσες διατάξεις προκειμένου να παρασχεθεί απαλλαγή από τον ΦΠΑ. Εν πάση περιπτώσει το κρίσιμο ζήτημα για απαλλαγή ή μη είναι η αναγκαιότητα των υπηρεσιών αυτών για την ασφαλή εκτέλεση του προορισμού του πλοίου, ή για την  πλήρωση των όρων καθαριότητας και υγιεινής διαμονής σ' αυτό, ή για τη συντήρηση και την ασφαλή μεταφορά του φορτίου του.

Όσον αφορά το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος σας δεν μας δίνετε λεπτομέρειες για τις παρεχόμενες υπηρεσίες στο σκάφος της νορβηγικής εταιρείας, ωστόσο γενικά ισχύουν τα εξής:

Σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 1 περ. α  «Υποκείμενοι στο φόρο»  του κώδικα ΦΠΑ στο φόρο υπόκειται κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ημεδαπό ή αλλοδαπό ή ένωση προσώπων, εφόσον ασκεί κατά τρόπο ανεξάρτητο οικονομική δραστηριότητα,ανεξάρτητα από τον τόπο εγκατάστασης, τον επιδιωκόμενο σκοπό ή το αποτέλεσμα της δραστηριότητας αυτής.

Επίσης κατά το άρθρο 14 παρ. 2 περ. α  ο τόπος παροχής υπηρεσιών προς υποκείμενο στον φόρο πρόσωπο, που ενεργεί με την ιδιότητα αυτή, είναι ο τόπος όπου το εν λόγω πρόσωπο έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας. Ωστόσο, εάν οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται σε μόνιμη εγκατάσταση του υποκείμενου στον φόρο προσώπου που βρίσκεται σε τόπο διαφορετικό από τον τόπο όπου έχει την έδρα της οικονομικής του δραστηριότητας, ως τόπος παροχής των υπηρεσιών αυτών θεωρείται ο τόπος όπου βρίσκεται η μόνιμη εγκατάστασή του. Ελλείψει τέτοιας έδρας ή μόνιμης εγκατάστασης, ως τόπος παροχής υπηρεσιών θεωρείται ο τόπος της μόνιμης κατοικίας ή της συνήθους διαμονής του υποκείμενου στον φόρο στον οποίο παρέχονται οι υπηρεσίες.

 

Σύμφωνα με τα ανωτέρω τόπος παροχής υπηρεσιών είναι η χώρα που ο λήπτης της υπηρεσίας - η νορβηγική εταιρεία - έχει την έδρας της οικονομικής του δραστηριότητας, δηλαδή η Νορβηγία η οποία όμως δεν ανήκει στην ΕΕ.  Έτσι κατά κανόνα οι υπηρεσίες  που παρέχονται σε υποκείμενους εκτός ΕΕ είναι εκτός αντικειμένου του ελληνικού ΦΠΑ.

 

• Εξαιρέσεις που ενδεχομένως έχουν εφαρμογή στην περίπτωσή σας

 

 Σύμφωνα με την παράγραφο 15 του άρθρου 14 για τις υπηρεσίες για τις οποίες ο τόπος παροχής είναι εκτός Κοινότητας σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 2, 12 και 14, ο τόπος είναι το εσωτερικό της χώρας, στην περίπτωση που η χρήση και εκμετάλλευση των υπηρεσιών αυτών πραγματοποιείται στο εσωτερικό της χώρας.

 

Σχετικά με το ζήτημα αυτό αναφέρεται στην ΠΟΛ 1136/21.10.2009:

«Κατά γενικό κανόνα, οι υπηρεσίες που παρέχονται προς λήπτες υποκείμενους στο φόρο, φορολογούνται στον τόπο εγκατάστασης του λήπτη, ανεξάρτητα εάν αυτός είναι εγκατεστημένος εντός ή εκτός Κοινότητας και ανεξάρτητα επίσης από τον τόπο εγκατάστασης του παρέχοντος. Εξαίρεση από τον κανόνα αυτό ισχύει μόνο για τις υπηρεσίες τις παραγράφου 4 (πράξεις σχετικές με ακίνητα), 5 (μεταφορές προσώπων), 8 (πολιτιστικές κ.λπ. υπηρεσίες), 10 και 11 (υπηρεσίες εστιατορίου και εστίασης) και 12 (βραχυχρόνια μίσθωση μεταφορικών μέσων). Επίσης κατ' εξαίρεση του γενικού κανόνα, οι υπηρεσίες που κατ' αρχήν φορολογούνται σε τρίτες χώρες, φορολογούνται στην Ελλάδα στην περίπτωση που η χρήση και εκμετάλλευση των υπηρεσιών πραγματοποιείται στην Ελλάδα (παρ. 15).»

Η ομάδα της AST BOOKS.